Sinds 1848 schetst de Inspectie van het Onderwijs jaarlijks een beeld van hoe het onderwijs ‘erbij staat’ (vandaar de naam ‘Staat van het onderwijs’), oorspronkelijk bedoeld als verslag aan de Staten Generaal. Best interessante kost natuurlijk en het lijkt me wel een onderzoek waard om te onderzoeken wat er in de afgelopen 167 jaar nou fundamenteel is veranderd in het onderwijs. In de ‘Staat’ van april 2015 staat bijvoorbeeld dat schoolloopbanen steeds efficiënter verlopen.
Het leuke is dat de inspectie sinds een paar jaar ook een Staat van de leraar en een Staat van de leerling maakt.
Wij als Tumulters houden van de werkvloer en van leerlingen (hoewel je hun stem hier in onze blogs amper hoort, werk aan de winkel!) en attenderen daarom graag de ‘Staat van de leerling’. In het gedeelte over voortgezet onderwijs komen diverse punten aan bod, bij deze noem ik er een paar:
1. Leerlingen vinden de hoeveelheid lestijd veel!
Leerlingen vinden dat er te veel lessen zijn op een dag. En opvallend is dat er minimaal een vijfde van die lestijd niet aan de lesstof wordt besteed (ik denk dat dit percentage veel hoger ligt, dat komt in de buurt van het dubbele!). Leerlingen vinden ook dat de lessen te lang duren en ook dat er teveel lessen zijn. Het is niet mogelijk om als puber van half negen tot half drie geconcentreerd te leren! Ik vraag me af hoe dit zich verhoudt met de eis van minimaal 1000 klokuren lestijd die het ministerie voorschrijft…
2. Leerlingen vragen zich af wat het ‘waarom’ van de lesinhoud is.
En het stellen van die vraag is het geven van het antwoord: leerlingen zien niet altijd het nut van de behandelde lesstof. Alleen het halen van een voldoende en uiteindelijk slagen voor het examen zijn niet relevant genoeg om de hele dag op school te zitten. Iedereen kent inmiddels wel het belang van het ‘waarom’ en de uitleg van Simon Sinek:
3. Leerlingen hebben behoefte aan verbanden tussen de vakken
Op veel scholen is de scheiding tussen de vakken nog heel strak en is er geen sprake van vakoverstijgend lesgeven (hoewel dat binnen de huidige kerndoelen wel mogelijk is). Bij de meeste studies en bij de meeste situaties in de maatschappij zijn meerdere dingen met elkaar verbonden. Leerlingen geven aan behoefte te hebben aan die vakoverstijgende verbanden!
4. Leerlingen vinden het leren van vakoverstijgende vaardigheden belangrijk!
Dit klinkt ons als Tumult, met onze focus op vakoverstijgende vaardigheden, als muziek in de oren. Dit sluit precies aan en nog meer dan dat: ons nieuwe abonnement Tumult in de Brugklas sluit precies aan bij de door leerlingen zelf genoemde vaardigheden:
- Informatie verwerven, verwerken en verstrekken
- Probleemoplossend vermogen
- Mondeling communiceren
- Plannen en organiseren
- Samenwerken
- Presenteren
- Reflecteren.
Ook digitale vaardigheden worden expliciet genoemd.
5. Leerlingen houden van goede docenten!
Iedereen kent ze uit eigen ervaring: docenten die motiveren en inspireren om te leren. Onze blogserie Mees Kees gaat erover en in de ‘Staat’ komt het ook weer naar voren: goede docenten zijn noodzakelijk voor goed onderwijs. Leerlingen weten donders goed wanneer een docent goed is en bedachten er ook een model voor: BOV. Dat staat voor de drie onderdelen die een docent onder de knie moet hebben: Bron (de passie om les te geven en te blijven leren), Opleiding (zowel vakinhoudelijk als didactisch op hoog niveau) en Vaardigheden (een grote veelzijdigheid is nodig, van samenwerken met leerlingen, ouders en collega’s tot ontwerpen van uitdagende lessen).
Wij nemen deze Staat mee in alles wat we doen, het is voor ons een bron om ons lesmateriaal en onze sessies op scholen mee te verrijken. Wat neem jij mee van de leerlingen?
