Anderhalf jaar geleden verscheen de eerste blog over de interessante (en succesvolle) manier waarop RSG De Borgen, loc. de Lindenborg de studievaardigheden aanpakt. Die ging vooral over hoe dat het eerste jaar heeft gedraaid. Omdat ik heel nieuwsgierig was naar het vervolg, heb ik wederom contact opgenomen met de spil in het studievaardigheden-web: Jitty Straatsma.
Nog even terug in de tijd: Het begon toen mentoren zelf aangaven dat de studievaardigheden in hun ogen bij hen niet in goede handen waren. Het was tijdens hun opleiding niet aan bod gekomen, ze waren er niet op toegerust en een deel had er zelfs bij hun eigen vak niet heel veel mee te maken. Bovendien vonden ze dat het mentoruur zich niet goed leende voor het aanleren zoiets belangrijks als de studievaardigheden. Daarvoor moesten er in dat uur teveel andere zaken worden afgehandeld. Verder schoot ook de voorbereiding er vaak bij in, omdat het een een-uursvak is. Daardoor werden de studievaardigheden al snel een sluitpost.
Een sollicitatieprocedure
De directie pikte dit signaal op en startte een sollicitatieprocedure. Gevraagd: enthousiaste docent(en) om de studievaardighedenlessen te geven. Vier docenten werden aangenomen. Hun taak: naast het geven van de studievaardigheden (in het studie-uur), waren ze ook verantwoordelijk voor de organisatie van de integratie en implementatie van de studievaardigheden in het gehele onderwijs.
Eerste jaar
Het eerste jaar was het belangrijkste doel om in de brugklas de studievaardigheden zo te organiseren dat alle leerlingen in dezelfde periode dezelfde vaardigheden op (ongeveer) hetzelfde niveau aangeleerd kregen. Bovendien was het hun uitdaging om er voor te zorgen dat iedere vakdocent de studievaardigheden zelf schoolbreed op dezelfde manier toepaste.
Het gebruik van lesmateriaal
Het lesmateriaal én de studiekaarten (stappenplannen voor elke studievaardigheid) waar ze gebruik van maakten, kwamen van Tumult. De voordelen van de nieuwe werkwijze werden vanaf het begin af aan al duidelijk: elke leerling kreeg de studievaardigheden op hetzelfde niveau aangeboden, daarvoor waren ze niet langer afhankelijk van bij welke mentor ze zaten. Dat gebeurde zo gestructureerd en op zo’n enthousiaste manier dat de leerlingen zich serieus genomen voelden. En ook niet onbelangrijk voor het directe succes: leerlingen merkten dat wat ze in de studieles leerden, terugkwam tijdens de vaklessen.
Tweede jaar: het succes uitbouwen
Het tweede jaar werd het lesmateriaal, de lessen, de filmpjes en de organisatie op basis van de ervaringen van het eerste jaar gescreend en waar nodig aangepast. Dit leidde ertoe dat het hele proces in het tweede jaar beter gestroomlijnd was. Daarnaast krijgen leerlingen die dat zelf willen op de woensdagmiddag tijd om te werken aan de vaardigheden die ze nog niet voldoende onder de knie hebben. Deze aanvulling op het aanleren van de vaardigheden in de studieles, bleek een heel belangrijke succesfactor: leerlingen haalden betere resultaten omdat ze op maat bediend werden.
Derde jaar: ambitieuze doelen
We zitten nu halverwege het derde jaar en dit jaar is het systeem doorgetrokken naar het tweede leerjaar. Het doel: volgend jaar sluit ook de derde klas aan.
Coaches vol inspiratie
Maar de vier studievaardighedencoaches – nog dezelfde als drie jaar geleden, terwijl het verloop onder mentoren vaak heel groot is – zijn nog lang niet klaar. Ze zitten nog vol ideeën om het systeem te verbeteren; zo gaan ze dit jaar workshops voor ouders geven, zodat die zelf kunnen ervaren hoe het systeem werkt. Met als doel dat ze op die manier hun kinderen beter kunnen ondersteunen. Er is inmiddels zelfs een website voor ouders. Ook denken de coaches na over hoe het aanleren van de studievaardigheden beter kan aansluiten op het toepassen in de vaklessen.
Wat vinden de leerlingen?
Maar wat vinden de leerlingen er eigenlijk zelf van? Zij hebben het gevoel dat ze serieus worden genomen. Jitty: ‘Dat komt omdat het studie-uur een echt vak is geworden en omdat de studievaardigheden in elk vak op dezelfde manier worden aangepakt; we verwijzen de docenten ook steeds weer naar de studiekaarten van Tumult. Maar ook omdat we de leerlingen bij het proces betrekken. Het gaat tenslotte om hen. We sluiten aan bij wat urgent is: wanneer staan leerlingen het meest open om te leren? Als ze het nodig hebben. Dus als ze ergens tegenaan lopen.’ Dat blijkt ook uit het feit dat de vrijwillige steunlessen heel goed bezocht worden. Maar het komt vooral omdat de leerlingen betrokken worden bij het hele proces. ‘We vragen ze ook om tips en tops. En wat we specifiek van leerlingen terugkrijgen, is dat ze vinden dat ze er veel van leren, dat ze er echt iets aan hebben gehad.’ Inmiddels hebben ze twee lessen van de nieuwe methode van Tumult in de brugklas, studievaardigheden voor 1 havo/vwo uitgeprobeerd. De verwachting is dat ook dat hen weer een stukje verder op weg kan helpen.
Wordt vervolgd…
