Als Tumult consultant spreek ik dagelijks docenten, teamleiders en mentoren. Leerzaam, want in die gesprekken hoor ik veel over de dagelijkse lespraktijk en de rol van de organisatie van het vaardighedenonderwijs daarin.
Onze core-business bij Tumult is het vaardighedenonderwijs, ons doel om scholen te ondersteunen bij het ontwikkelen van vaardigheden bij hun leerlingen. Dat wil zeggen dat we leerlingen de handvatten mee willen geven waarmee ze op een goede manier leren studeren, weten hoe ze met hun emoties om kunnen gaan en weten hoe ze de juiste keuzes kunnen maken, zowel op school als daarbuiten. Deze vaardigheden zijn volgens ons van onschatbare waarde voor leerlingen, zowel nu op school als in hun latere leven.
Vaardigheden in de mentorles?
Jammer genoeg worden vaardigheden niet door alle scholen op waarde geschat. Soms worden ze ondergebracht in de mentorles en moeten de mentoren op eigen houtje uitvogelen hoe ze het willen aanpakken. Mijn ervaring is dat veel scholen vinden dat de vaardigheden aanleren bij het takenpakket van de mentor hoort en dat het moet gebeuren in de mentorles. Daar is iets voor te zeggen: want als een leerling weet hoe hij het beste studeert, hoe hij zijn eigen emoties kan reguleren en hoe hij goede, weloverwogen keuzes kan maken, is dat een groot voordeel voor alle betrokkenen: directie, afdelingsleiders, vakdocenten, mentoren, ouders en natuurlijk de leerling zelf. Zowel de resultaten als de sfeer op school zijn beter en de leerling is gemotiveerder en zit lekkerder in zijn vel. Een beter visitekaartje kun je je als school eigenlijk niet wensen toch? Maar er zijn nog meer mogelijkheden om vaardigheden aan te leren dan alleen in de mentorles! Juist door ook andere manieren in te zetten is de kans op succes groot!
De Tien van Tumult: een overzicht
Om scholen te ondersteunen om het vaardighedenonderwijs een plek te geven in het curriculum, hebben we bij Tumult de zogenaamde Tien van Tumult opgesteld: tien tips of suggesties waarmee we de school in het algemeen en de mentor, ouder en vakdocent in het bijzonder, te ondersteunen met beter vaardighedenonderwijs als resultaat. Hieronder een kort overzicht van deze Tien van Tumult. Gedurende de komende weken zullen we ze allemaal uitgebreid aan bod laten komen in aparte blogs.
1. Visie
Het begint bij een goede, heldere visie. Weet waar je als schoolorganisatie heen wilt met de vaardigheden (inclusief kwaliteit van docenten, lesmateriaal, overlegstructuur etc.).
2. Maak het belangrijk
Zorg ervoor dat iedereen (leerlingen, ouders, mentoren en vakdocenten) het vaardighedenonderwijs belangrijk vinden.
3. Organiseer structuur
Zorg voor overlegmomenten (reflectie, borging en ondersteuning), scholing, lestijd en goede digitale faciliteiten.
4. Resultaat
Meet voortgang op alle niveaus. Zowel van de organisatie en de docenten als van de leerlingen.
5. Digitaal
Gebruik de digitale mogelijkheden die je tot je beschikking hebt (o.a. het digitale materiaal van Tumult).
6. Planning
Maak een flexibele planning en neem daarin ook voldoende overlegmomenten op.
7. Een integrale aanpak
Pak het vakoverstijgend aan, zorg voor transfer naar de vakles: maak de koppeling naar de vakles en de vakdocent.
8. Varieer in lesmateriaal
Zorg voor variatie en gebruik diverse werkvormen door elkaar. Maak gebruik van alle beschikbare hulpmiddelen (boek, digitaal, spelvormen, thuisopdrachten, in-de-vakles opdrachten, meesterproeven etc.)
9. Regisseer
Jij bent de regisseur! Door je uitstraling, enthousiasme, kennis en ervaring kun jij van je les een feestje maken. Door je goed voor te bereiden wordt je les een succes.
10. Vergeet de ouders niet
Betrek ouders bij het vaardiger maken van jouw leerlingen. Daar hebben ze zelf ook veel profijt van!
De komende weken zal ik de bovenstaande stappen stuk voor stuk bespreken in een blog! Op welke manier wordt het vaardighedenonderwijs bij jullie op school aangepakt?
