Het lesmateriaal van Tumult wordt op heel veel verschillende manieren gebruikt. Het wordt klassikaal ingezet, op andere scholen worden themaweken georganiseerd of krijgen slechts een aantal leerlingen in de klas les met het Tumultmateriaal. Super, wat ons betreft, om het materiaal zo aan te passen aan de eigen situatie. Dat aanpassen wordt met het nieuwe Tumult in de Brugklas materiaal nog makkelijker: in de blog Basislessen, klus-, plus-, thuis- en in-de-vaklesopdrachten lees je meer over de grote diversiteit aan opdrachten die in het werkboek zitten. Maar hoe en wanneer zet je die verschillende opdrachten in tijdens jouw lessen? In deze blog geef ik voorbeelden aan de hand van drie organisatiemodellen.
Indeling in routes
Wil je werken met model 1 of 2? Deel dan eerst je leerlingen in in een leerroute. Er zijn drie hoofdroutes: de basisroute, de intensiverende route of de verrijkende route. Het indelen kun je bijvoorbeeld doen aan de hand van observaties, je kunt de meesterproeven in het materiaal als globale nulmeting inzetten of je start voor iedereen met de basisroute en bepaalt aan de hand van de resultaten welke leerlingen ook de intensiverende – of verrijkende route moeten doorlopen.
Model 1: Verlengde instructie
START de les gezamenlijk met een terugblik op de vorige les(sen) en het doornemen van de leerdoelen. Vervolg met een instructie of met de startopdracht uit het werkboek.
De KERN is niet gezamenlijk. Er zijn twee groepen te onderscheiden. De programma’s lopen synchroon aan elkaar, de docent wisselt dus met zijn/haar aandacht tussen de twee groepen die vaak bestaan uit leerlingen uit…
… de intensiverende route:
- Verlengde instructie. Waar lopen deze leerlingen tegenaan? Welke informatieblokken horen er bij deze les? Kunnen leerlingen die goed uitleggen en voorbeelden geven? Is het bijbehorende stappenplan en filmpje helder? Welke vragen spelen er?
- Zelfstandige verwerking. De leerlingen maken de klusopdracht die thematisch aansluit bij de kern van deze basisles. Is deze er niet voor deze les? Laat de leerlingen dan de kern van de basisles maken.
- Bespreek met de leerlingen de klusopdracht of de kern van de les en geef feedback of laat leerlingen elkaar feedback geven. Gaat het om de kern van de les? Dan kunnen de twee groepen hier alweer samengevoegd worden en kan de bespreking klassikaal.
… de basis- en verrijkende route:
- Zelfstandige verwerking. De leerlingen doen in groepjes of individueel de kernopdracht uit het werkboek. De docent mag niet gestoord worden want hij/zij is bezig met de verlengde instructie voor de andere groep
- Bespreek de opdracht met de leerlingen en zorg dat de leerlingen feedback krijgen, van jou of van elkaar.
- De leerlingen verbeteren hun opdracht aan de hand van de feedback, of maken de plusopdracht. Dit laatste is zeker voor de verrijkende route aan te bevelen.
De AFSLUITING kan weer gezamenlijk: gebruik de afsluitende opdracht uit het werkboek.
Model 2: Direct zelfstandig
Dit model is eigenlijk identiek aan model 1, met één groot verschil. Een aantal leerlingen, dit zullen vaak leerlingen uit de verrijkende route zijn, start direct in groepjes of individueel met de zelfstandige verwerking. Ze doen dus niet mee met de START van de les. In sommige gevallen kunnen ze de startopdracht uit het werkboek zelf doen en in andere gevallen gaan ze direct door naar de kern van de les.
Ze sluiten zich pas weer bij de groep aan vanaf de KERN punt b. uit model 1, waarin ze feedback op hun werk krijgen. Ze volgen vanaf dat punt natuurlijk de tweede groep: de basis- en verrijkende route. Zijn deze leerlingen eerder klaar met de zelfstandige verwerking? Laat ze dan ook de plusopdracht maken of laat ze ondersteunen bij de leerlingen uit de intensiverende route. De AFSLUITENDE opdracht kan dus gewoon gezamenlijk.
Misschien vraag je je nu af, hoe komen deze leerlingen dan aan hun instructie? Nou, heel simpel. Door het principe Flipping the classroom. De leerlingen krijgen als huiswerk voorafgaand aan deze les mee dat ze het bijbehorende filmpje van deze vaardigheid moeten bekijken. Ze krijgen hun instructie dus digitaal, voorafgaand aan de les.
Model 3: Werkvormen
In dit model worden de leerlingen niet opgesplitst. Door werkvormen en manieren van samenwerken worden de verschillen tussen leerlingen opgevangen. Dit is het model dat als basis dient voor de lesvoorbereidingen die Tumult bij het materiaal levert, omdat deze het meest generiek is. Aanpassen naar model 1 of 2 kan een docent op basis hiervan zelf doen.
De START van de les is identiek aan die van model 1. De KERN uit het werkboek wordt gevolgd. Gebruik hier werkvormen bij die de verschillen tussen leerlingen werkbaar maken, zoals expertgroepjes, samen mindmappen, genummerde hoofden of placemat. Denk er ook over na hoe je de groepen indeelt: ga je voor homogene (zelfde niveau bij elkaar) groepen of juist voor heterogene (verschillende niveaus bij elkaar) groepen? Na de bespreking van de opdrachten kan de gezamenlijke AFSLUITING worden gedaan.
De extra opdrachten hebben in dit model een andere plaats: deze doe je als aanvulling op de basisles met de hele groep of geef je iedereen als huiswerk mee. Ook kun je een extra les vullen met alle extra opdrachten. Een ander idee is om de extra opdrachten later in het jaar te laten terugkomen. Door te herhalen leren je leerlingen beter en kun je als docent zien hoe de vaardigheid ervoor staat bij de leerlingen.
Drie modellen en eindeloze mogelijkheden om te variëren met Tumult in de Brugklas. Ik ben benieuwd hoe jij het lesmateriaal inzet. Deel jouw ideeën hieronder!
Foto bovenin: Jeremy Wilburn
