In mijn vorige blog vertelde ik hoe emoties het leren zowel positief als negatief kunnen beïnvloeden. Ook Nina beschrijft in deze blog manieren om je leerlingen te helpen wat meer balans te vinden. Maar er zijn nog veel meer dingen die invloed hebben op het leervermogen, zoals eten, drinken, slapen en sporten. Als huiswerkbegeleider bemoei ik me overal mee. Waarom doe ik dit en hoe krijg ik leerlingen zo ver dat ze letten op een gezonde leefstijl?
Weetjes
Leerlingen zijn, net als de meeste mensen, dol op weetjes. Weetjes zijn intrigerend, en helpen vaak om leerlingen te laten inzien waarom iets belangrijk is, dus ook als het gaat om een gezonde leefstijl. Wist je bijvoorbeeld dat je hersenen maar 2% van je lichaamsgewicht uitmaken, maar wel 20% van je energie verbruiken? En dat mensen na één nacht te weinig slapen al tot drie keer slechter zijn in logisch nadenken en rekenen? Wist je dat sporten goed is voor je hersenen? Door te bewegen zorg je dat er meer bloedvaten worden aangemaakt, waardoor je hersenen beter worden voorzien van zuurstof en voedingsstoffen.
Ervaren
Soms is het lastig te geloven dat een uurtje extra slaap écht impact heeft op je concentratievermogen. Of dat je juist mínder moe wordt als je regelmatig sport. En dat het makkelijker is om te focussen als je genoeg drinkt. Een goede manier om leerlingen hiervan te overtuigen, is om het ze te laten ervaren. Sommige dingen kun je zelf in de klas doen, zoals ik ook bij de huiswerkbegeleiding doe. Laat iedereen bijvoorbeeld een flesje water meenemen voor op de tafel, of deel flesjes uit. Als het flesje voor hun neuzen staat, zullen ze eerder geneigd zijn regelmatig iets te drinken. Leerlingen die niet graag sporten, daag ik uit om eens een week lang lopend of fietsend naar de huiswerkbegeleiding te komen, in plaats van achter op een scooter of met de auto. Vaak voelen ze na de eerste dag al het verschil en ontdekken ze hoe fijn bewegen eigenlijk kan zijn. De laatste tijd komt een van mijn minder sportieve leerlingen standaard stralend over de drempel gestapt: “Hoi! Ik ben weer komen lopen!”
Inspelen op wensen
Ik vraag altijd verder als leerlingen tussen neus en lippen door aangeven te willen leren dansen, voetballen of wat dan ook. Ik spoor hen aan om het met hun ouders te overleggen, om onderzoek te doen via Google, of om zich ergens in te schrijven. Leerlingen die zeggen gezonder te willen eten (vooral meisjes komen hier vaak uit zichzelf mee), vertel ik over de invloed van gezond eten op je lichaam en je hersenen. Ik probeer de focus weg te leiden van het uiterlijk en te praten over hoe de leerling in zijn of haar vel zit, en hoe een gezonder eetpatroon kan bijdragen aan het leren.
Vragen stellen
Je hoort erg vaak dat leerlingen zich moe voelen en daar zelf van balen. Soms is de verleiding groot om hen beschuldigend te benaderen, want ze moeten inderdaad hun telefoon eerder wegleggen en stoppen met gamen tot in het holst van de nacht. Ik probeer me altijd te onthouden van expliciet advies, en vooral veel vragen te stellen. ‘Wat vervelend dat je zo moe bent, hoe komt dat? Lukt het zo wel om te leren? Hoe is je humeur? Hoe laat ga je naar bed? Slaap je goed? Vind je het fijn om te slapen? Wat zou je kunnen doen om minder moe te zijn?’ Vaak is het antwoord iets in de richting van ‘vroeger naar bed’. Hier houdt het gesprek niet op – hier begint het interessante deel!
Voornemen overzichtelijk maken
Zodra een leerling zelf heeft geconcludeerd dat er iets moet veranderen, zoals vroeger naar bed, meer bewegen, gezonder eten, etc., kun je als docent net dat laatste zetje geven. Je kunt de leerling helpen door samen een kleine, concrete eerste stap te bedenken om het gedrag te veranderen. Zie voor tips hierover ook mijn blog Hoe kleiner het voornemen, hoe groter het succes. Je laat het dus niet bij ‘eerder naar bed gaan’, maar spreekt bijvoorbeeld af om ‘vanavond om half 11 het licht uit’ te proberen. Of om komende week elke dag te ontbijten. Of een banaan mee naar school te nemen in plaats van een reep chocola. Als het maar een kleine stap is waar de leerling zelf helemaal achter staat.
Leerlingen zijn vaak erg blij als je dergelijke lifestyleonderwerpen aansnijdt, of de tijd neemt om er met ze over te praten. Los daarvan vind ik dat je van een kind dat moe is, slecht eet of te weinig sport, redelijkerwijs niet kunt verwachten dat hij of zij zich concentreert en naar beste kunnen presteert. Als je dit dus wél verwacht, vind ik dat je als leraar bereid moet zijn met hen over deze dingen te praten en goed naar ze te luisteren.
In mijn volgende blog vertel ik hoe ik leerlingen help om hun doelen en motivatie helder te krijgen. Wil je voor die tijd meer weten over mijn werk? Kijk dan op www.flowhuiswerk.nl.
