We zijn allemaal anders. In de klas heb je te maken met verschillen in niveau, tempo of interesses. Daar kun je als docent rekening mee houden wanneer je jouw lessen ontwerpt. Maar in een klas heb je met nog veel meer verschillen te maken. Denk aan opvoeding, cultuur en religie. Hoe je omgaat met die diversiteit kan veel invloed hebben op de ontwikkeling en persoonsvorming van de leerling. Hoe kun je diversiteit gebruiken om leerlingen verder op weg te helpen?
–> Download: Digitaal proefexemplaar sociaal-emotionele vaardigheden
Hoe divers is jouw klas?
Allereerst is het leuk en handig om te weten hoe divers jouw klas eigenlijk is. Om hierachter te komen kun je een oefening met je klas doen. Noem daarvoor een aantal gewoontes, eigenschappen en hobby’s. Denk bijvoorbeeld aan: op tijd komen, feestvieren, ongeduldig, vrolijk, muziek luisteren, snoepen en jongste kind van het gezin. De leerlingen gaan staan als ze iets horen dat bij ze past en blijven zitten als het niet bij ze past. Kies je onderwerpen zo, dat de verschillen goed naar voren komen. Voor het basisonderwijs kun je in plaats van deze oefening de lesbrief Allemaal anders inzetten.
Wil je voor het vo kant-en-klare lessen over omgaan met elkaar? Bekijk dan onze abonnementen voor sociaal-emotionele vaardigheden, kies een titel en vraag een proefexemplaar ervan aan.
Omgaan met verschillen als competentie
Goed om kunnen gaan met diversiteit in de klas is een competentie die iedere leraar zou moeten hebben. Een bekend tegeltje van Omdenken gaat zo: “De kunst is om verschillen tussen mensen te respecteren en de overeenkomsten te benadrukken.” Maar je kunt er ook anders naar kijken. Kijk bijvoorbeeld naar de laatste tip uit dit lijstje:
- Zie verschillen tussen leerlingen als iets ‘normaals’. Het is iets waar iedere docent – en leerling – dagelijks mee te maken heeft.
- Probeer je bewust te zijn van je eigen vooroordelen en probeer deze te vermijden als dat mogelijk is.
- Bekijk iedere leerling en elke situatie vanuit verschillende perspectieven.
- Zorg ervoor dat leerlingen steeds in verschillende groepjes werken of met verschillende leeractiviteiten bezig zijn. Zo kom je erachter voor welke leerling bepaalde omstandigheden het beste werken.
- Ga in gesprek met je leerlingen. Leer van de visies, ervaringen en competenties van je leerlingen. Misschien verbreedt het je horizon wel!
- En bovenal: verwonder je over de verschillen tussen je leerlingen. Laat ze hun bijzondere eigenschappen inzetten. Ze mogen er zijn!
En hoe zit het dan met de leerlingen zelf?
Goed voorbeeld doet goed volgen. Dat is duidelijk. Maar je wilt je leerlingen ook actief laten werken aan hun competentie. Doe bijvoorbeeld de les Hoe leer je je klasgenoten beter kennen? uit Tumult in de tweede – sociaal-emotionele vaardigheden 2 vmbo-t/havo. Hiermee ontdekken je leerlingen de overeenkomsten en verschillen tussen hen en hun klasgenoten. Ook de les Hoe leef je je in een ander in? is een leuke oefening voor je leerlingen. Want als leerlingen elkaar beter begrijpen, kunnen ze elkaars eigenschappen ook makkelijker accepteren.
–> Download digitaal proefexemplaar sociaal-emotionele vaardigheden
Hoe zit het met de diversiteit in jouw klas? En hoe ga jij leerlingen hun kracht zetten door gebruik te maken van hun (bijzondere) eigenschappen? Laat het weten in een reactie onder deze blog!
