We willen allemaal zo graag dat het goed gaat met onze leerlingen. De keerzijde is dat we hierdoor steeds meer zijn gaan problematiseren. De prestatiedruk op school wordt hoger, leerlingen krijgen nog altijd te maken met vervelende familiesituaties, en ook de rest van de wereld wordt er niet vrolijker op. Geen wonder dat we ondanks de harde inzet voor gelukkige leerlingen steeds meer verdrietige en boze gezichten zien. Hoe kunnen we onze leerlingen helpen omgaan met tegenslagen?
Springveer
We moeten leerlingen leren hoe ze kunnen ‘uitdeuken’: na een tegenslag of ernstige stress herstellen en de draad weer oppakken. Maar ook het vertrouwen hebben om uitdagingen aan te kunnen gaan. Dit is wat wordt bedoeld met veerkracht. Zie het als een springveer: nadat je wordt neergedrukt, weet je dat je weer omhoog kunt veren en op je oude niveau of zelfs hoger uitkomt.
Invloed van de omgeving
De omgeving heeft veel invloed op iemands veerkracht. Dat is mooi, want daar hoor jij als mentor bij! Je kunt je leerlingen bewust maken van hun sterke kanten: als ze weten waar ze goed in zijn, kunnen ze die kwaliteiten ook beter inzetten bij tegenslag. Ook kun je een leerling hoop geven dat het weer goedkomt. Daarnaast kun je als omgeving hulpbronnen aanreiken. Dit kan variëren van een luisterend oor bieden of doorverwijzen naar specialistische hulp, tot helpen bij het leren van een toets of uitstel geven voor een verslag.
Veerkracht aanleren
Gelukkig is veerkracht aan te leren én te vergroten. De sleutel ligt bij aandacht geven aan de positieve psychologische eigenschappen van leerlingen:
- Ontdek wat ieders sterke eigenschappen zijn.
- Breng met je leerlingen in kaart hoe hun sociale netwerk eruitziet. Wie kunnen ze benaderen als het wel of niet goed met ze gaat?
- Spreek het probleemoplossend vermogen van jouw leerlingen aan door verschillende situaties te bespreken en een actieplan te maken: ‘Wat zou jij doen als X gebeurt?’
Jij kunt dit aan!
Daarnaast is belangrijk om ook op individueel niveau veerkracht onder de aandacht te brengen. Merk je dat het niet goed gaat met een leerling en dat hij/zij moeite heeft om terug te veren? Ga daar dan over in gesprek. De kunst is om niet te focussen op hoe zwaar de situatie is, maar op hoe iemand ermee omgaat. Triggerende vragen zijn: “Hoe houd je het vol?” Of: “Wat kan jou nu hoop geven?” En: “Wat heb jij (van mij) nodig om door te gaan?” Alles om leerlingen bewust te maken van hun veerkracht en de boodschap te geven: jij kunt dit aan!
