Uitbreiding lesbrief Leer meer in minder tijd!

Gepubliceerd op: 25 maart 2014
Door: Veerle van Pinxteren

Hoe zorg ik ervoor dat leerlingen zich ergens echt in verdiepen? Geef ze de opdracht ‘expert’ te worden in hun deelonderwerp en hun medeleerlingen les te geven! Met de werkvorm ‘experts’, ook wel bekend als de Jigsaw techniek, krijg je dit voor elkaar. In de lesbrief van deze week worden de stappen van deze werkvorm uitgelegd. Met een extra motiverend element: een puntensysteem. Om naast vorm ook inhoud te geven aan je les, geef ik je in deze blog een aantal lesideeën voor verschillende vaklessen.

Wanneer en waarom deze werkvorm?
Deze samenwerkingsvorm is geschikt wanneer er een gelijkwaardige verdeling van de leerstof en/of de opdrachten gemaakt kan worden, bijvoorbeeld vier paragrafen van een hoofdstuk. Iedere leerling heeft dan als het ware één puzzelstukje en samen moeten ze ervoor zorgen dat de puzzel compleet gemaakt wordt. Denk er bijvoorbeeld aan om de leerlingen een hoofdvraag of opdracht mee te geven, die je alleen kunt beantwoorden als je alle informatie hebt. De vier individuele leerlingen kun je een deelvraag meegeven die helpt bij het beantwoorden van de hoofdvraag. Of gebruik deze les als opmaat voor een groter project. Bijvoorbeeld een vakoverstijgend project over duurzaamheid met de vakken aardrijkskunde, natuurkunde en economie.

Voordeel van deze werkvorm is dat leerlingen voor het voltooien van de opdracht afhankelijk zijn van elkaar. Daarnaast zijn ze individueel aanspreekbaar op hun werk omdat ze elk een eigen taak moeten volbrengen.

Je kan op verschillende manieren verdelingen maken:

  • Verdeel de informatie.
  • Verdeel verschillende bronnen.
  • Verdeel deelvragen.
  • Verdeel invalshoeken/perspectieven.

Start van de les
Begin de les met een aandachttrekker in de vorm van dit filmpje. Stel bijvoorbeeld de volgende vragen om de neuzen dezelfde richting op te krijgen:

– Welk voordeel hebben de krabben ten opzichte van de meeuw?
– Welk voordeel heb je als groep ten opzichte van een individu?
– Wat is het voordeel van groepswerk (op school) ten opzichte van individueel werken?

Ideeën voor de vakles:

Vreemde talen
Knip een tekst op in delen en laat elke leerling een deel (alinea) van de tekst lezen en de hoofdgedachte weergeven. Denk bijvoorbeeld aan een tekst in een tekstboek, een biografie van een bekende zanger etc.

Mentorles/studievaardigheden
Geef de basisgroepen de opdracht de beste manier voor het leren van woordjes of een proefwerk te vinden. Elke leerling verdiept zich in één strategie en schrijft de voor- en nadelen op. Na het presenteren van de strategieën aan de groepsleden, discussieert de basisgroep over de beste manier en kiest er één. Een afsluitende opdracht kan zijn, dat de groep hun strategie moet verdedigen ten opzichte van een andere groep die een andere strategie koos.

Natuurkunde
Geef de leerlingen de opdracht om een klokhuisfilmpje (een uitleg aan de hand van een demonstratie) te maken over LED-licht. Deeltaken kunnen bijvoorbeeld zijn: de technologie, de voordelen van LED, de nadelen van LED, LED in ons dagelijkse leven.

Geschiedenis
Laat leerlingen zich verdiepen in een bepaalde periode van de geschiedenis. De taakverdeling kan dan bijvoorbeeld bestaan uit de volgende taken: een leerling bekijkt films of filmpjes uit deze periode, een ander bestudeert affiches en propaganda, weer een ander bestudeert foto’s en een andere leerling leest over deze periode. Als gezamenlijke opdracht kan je je leerlingen bijvoorbeeld een chronologische samenvatting van deze periode laten maken. Hierin komt de informatie uit de verschillende bronnen terug.

Scheikunde
Verdeel verschillende taken over het thema ‘pijnstillers’. Denk bijvoorbeeld aan: de geschiedenis van de pijnstiller, de bestanddelen van een pijnstiller, de werking van de pijnstiller in het lichaam, de positieve en negatieve gevolgen van het gebruik van pijnstillers voor het lichaam. Iedere leerling verdiept zich in een onderwerp, waarna ze gezamenlijk een voorlichtingsposter maken over het thema.

Aardrijkskunde
Kies een gebied uit en laat leerlingen zich vanuit verschillende invalshoeken in dit gebied verdiepen: geografie, demografie, economie, cultuur. Laat hen vervolgens een beschrijving van dit gebied maken op basis van deze verschillende invalshoeken.

Talen/Nederlands
Laat de leerlingen hetzelfde boek lezen. Vervolgens beschrijven ze elk het verhaal vanuit een ander perspectief: de één vanuit de hoofdpersoon, de ander vanuit de tweede belangrijkste persoon, een derde misschien vanuit een belangrijk voorwerp dat veel voorkomt in het verhaal en weer een ander vanuit het ‘decor’ of de ruimte waarin het verhaal zich afspeelt.

Wiskunde
Geef leerlingen de gegevens van een onderzoek, een bevolkingsonderzoek bijvoorbeeld. Elke leerling zet deze gegevens vervolgens in een andere vorm: een cirkeldiagram, een staafdiagram, een tabel, een lijndiagram. Daarna bekijken de leerlingen elkaars weergaven en discussiëren ze over de beste manier om deze gegevens weer te geven en waarom dat zo is.

Maatschappijleer
Gebruik een (opinie)artikel uit de krant voor deze werkvorm. Geef de leerlingen de opdracht het onderwerp vanuit verschillende politieke stromingen te benaderen: liberalisme, christen-democratie en sociaal-democratie bijvoorbeeld. Elke leerling schrijft vervolgens een kort artikel over dit onderwerp vanuit zijn stroming.

Ter inspiratie heb ik gebruik gemaakt van de volgende bron:
Ebbens, S. & Ettekoven, S. (2005). Samenwerkend leren. Groningen: Wolters-Noordhoff

Misschien vind je dit ook interessant

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Search