“Jamie die snijdt geen ui, nee, Jamie pakt een fantastische ui en vindt het helemaal toppiewoppie om hem fantastisch te snijden. Dit alles natuurlijk met 36 vrienden in de keuken.” Nico Dijkshoorn schreef deze prachtige ode aan Jamie Oliver in zijn column in de Volkskrant van 18 januari 2012. Ik vind ‘m ook leuk, Jamie. Elke keer probeer ik weer nieuwe recepten uit. Pas kocht ik zijn nieuwe kookboek: ‘Jamie in 15 minuten’. Echt fantastische recepten. Alleen… ik krijg ze echt met geen mogelijkheid in 15 minuten op tafel. Kan aan mij liggen, of aan de minutentelling van Jamie, maar raar is het wel. Maakt het me uit? Totaal niet. Door Jamie’s waanzinnige enthousiasme vliegt de tijd voorbij. Je wordt toch gewoon vrolijk van een ‘klassieke omacake met toeters en bellen’?
Jamie’s enthousiasme geeft een illusie van snelheid. Het leest vlot en het activeert je. Doug Lemov wijdt een heel hoofdstuk van zijn boek ‘Teach Like A Champion’ aan het belang van tempo in je lessen. Hier een paar van zijn ontzettend goede tips:
Tempo vs. snelheid waarmee je stof behandelt
Tempo in je les is niet hetzelfde als de snelheid waarmee je door de lesstof gaat. Het heeft meer te maken met de leuk-factor in de les. Hoe aantrekkelijker de les, hoe korter het lijkt. Tempo heeft dus meer te maken met de illusie van snelheid. Jij en je leerlingen moeten ‘voelen’ dat er vaart in de les zit. Maar hoe doe je dat zonder met een noodgang door de stof te razen?
Afwisseling
Zorg voor diverse activiteiten binnen je les. Wissel langzame activiteiten (reflectie, herhaling) af met snelle en bruisende actie. Doe een oefening samen, laat een leerling zelfstandig iets lezen, bespreek klassikaal, voer een snelle discussie over een onderwerp en laat een filmpje zien. Overigens moet dit wel over hetzelfde onderwerp gaan. Afwisselen in onderwerpen is slecht voor de concentratie. Wissel puur en alleen af in invalshoeken en activiteiten. Moet er een lange tekst gelezen worden? Geef leerlingen omstebeurt de opdracht om een stukje voor te lezen. Of gebruik de techniek bliksembeurten, beschreven in dit blog. Geven je leerlingen te lange antwoorden, die de vaart uit de les halen? Geef ze de opdracht in maximaal twee zinnen te antwoorden. Kunnen ze best!
Balans in afwisseling
Let wel op: te veel afwisseling in activiteiten brengt ook een negatief aspect met zich mee. Het stimuleert de korte concentratiespanne die leerlingen vaak lijken te hebben. Er is zelfs een theorie die zegt dat iedereen een spanningsboog heeft van zijn leeftijd + 2, in minuten. Ik ben 24, dus ik kan 26 minuten aandachtig luisteren. De vraag is of dit zo vaststaat, of dat dit getraind kan worden. Zoek hier dus een goede balans in en besteed aandacht aan het opbouwen van die spanningsboog!
Afbakenen activiteiten
Je creëert vaart in je les door elke activiteit duidelijk te beginnen en te eindigen: goed afbakenen dus. Voor de leerlingen is deze ‘vaart’ dan ook duidelijk zichtbaar: ze zien vaste momenten bewust langkomen. Hoe baken je een activiteit af? Bijvoorbeeld door te zeggen: “Jullie krijgen 3 minuten om… Klaar? Af!”, “Straks gaan we… Let nu dus goed op!” of klap gewoon een paar keer in je handen of tel af aan het eind van de activiteit. Zorg dat je leerlingen weten wat ze deze les gaan leren, dan weten ze ook wanneer ze klaar zijn. Dat voelt goed!
Teach like a Champion
Meer weten? Bestel het boek Teach like a Champion, van Doug Lemov. Een waanzinnig goed boek met nog veel meer tips voor tempo in je lessen. Nu ga ik in hoog tempo aan een nieuw gerecht van Jamie. Ik moet er een ui voor snijden. Jamie schrijft erbij dat het het geen moer interesseert hoe ik ‘m snij, ik moet ‘m gewoon klein krijgen. Fantastisch!
Hoeveel tempo zit er bij jou in de les en hoe zorg je daarvoor?
