Iedereen maakt het mee, iedereen zit wel eens in de put. De wereld is dan onrechtvaardig en hard: sommigen krijgen echt flinke klappen, maken armoede mee, hebben geen (t)huis, worden gediscrimineerd, blijven twee keer achter elkaar in dezelfde klas zitten. Anderen zien een put alleen vanuit de verte. Hoe dan ook: als je ín de put zit kun je er weer uitkomen. Dat is niet makkelijk en het gaat niet vanzelf. Maar met veerkracht lukt het!
In het kader van Wereld Daklozendag op 10 oktober 2022 maakte mijn collega Lisa Kooijman, samen met voormalig dakloze Fabian Weergang een prachtige Tumult Actueel. Een les waarin Fabian over zijn leven vertelt en leerlingen op basis daarvan nadenken over de veerkracht in zichzelf en elkaar. Om handvatten te hebben voor het geval dat. De Tumult Actueel over veerkracht is vanaf nu twee weken lang voor iedereen beschikbaar in member.tumult.nl. In deze blog ga ik met Lisa in gesprek over veerkracht en hoe je daar aandacht aan besteedt in jouw klas.
Wat is veerkracht?
Lisa: “Voor mij is veerkracht dat je terug kunt komen van een tegenslag. Dat als er iets tegenzit in je leven, je daar niet alleen overheen komt, maar er uiteindelijk zelfs beter van wordt. Zodat je de volgende keer beter weet hoe je met tegenslag om kan gaan. Zo word je elke keer een beetje beter.” Wil je dat op een effectieve manier doen, dan zijn vaardigheden essentieel. Door aandacht te besteden aan sociaal-emotionele vaardigheden, bijvoorbeeld. Daarbij is de ene vaardigheid belangrijker dan de andere.
Welke vaardigheid is onmisbaar als je uit de put wilt komen? “Omdenken! Kansen kunnen zien! Het is prima om, als er iets mis gaat, eerst even te denken ‘au, verdorie, dat doet pijn…’. Dat gevoel moet er zijn en dat moet je toelaten, denk ik. Vervolgens heb je ook de vaardigheid nodig om een stapje terug te kunnen nemen en te bedenken hoe je wél met dat probleem om kunt gaan. Daar heb je zelfkennis voor nodig. Je moet weten waarom je iets voelt als er iets mis gaat. Je hebt ook ervaring nodig. Tegenslag moet je simpelweg ook gewoon meemaken, dat is helemaal niet erg. Je moet ook kunnen reflecteren op hoe iets komt en hoe je eruit komt. En ten slotte heb je ook zelfvertrouwen nodig om de benodigde stappen te durven zetten. Dat je durft te vertrouwen op je gevoel en wat je denkt dat je moet gaan doen”.
Hoe krijg je die essentiële vaardigheden onder de knie?
Klinkt goed, maar hoe leer je die vaardigheden aan? Daar heeft Lisa wel een idee over: “Hier geldt wat bij het aanleren van elke vaardigheid geldt: veel oefenen! Veerkracht leer je in je leven al vanaf je geboorte. Je moet steeds wennen aan het leven dat misschien anders is dan je zou willen. Al die ervaringen maken samen jouw manier van veerkrachtig zijn en jouw manier van omgaan met tegenslag. Uiteindelijk heeft iedereen daar zijn of haar eigen manier voor. Daarnaast oefen je het ook door te spelen of door er in de klas met je klasgenoten over te praten. Zo wordt iedereen steeds veerkrachtiger in het leven!”
In gesprek met Fabian
In deze Tumult Actueel ging Lisa in gesprek met Fabian Weergang. Fabian was dak- en thuisloos en vertelt over zijn ervaringen en hoe hij uit zijn lastige situatie is gekomen; het perfecte voorbeeld van veerkracht! “Fabian had veel bijzonders te vertellen. Ongelofelijk hoeveel hij in zijn positie en met zijn geschiedenis wil doorgeven aan anderen. Ik vond het bijzonder dat Fabian zich kwetsbaar durfde op te stellen. En ook hoe bescheiden hij was. Toen hij bijvoorbeeld eindelijk een huis kreeg toegewezen vroeg hij zich af of hij er wel recht op had. Of er niet anderen waren die meer behoefte hadden aan een plek om te wonen.”
Het verhaal van Fabian is heftig, juist omdat de grens tussen ‘alles gaat goed’ en ‘dakloos’ zo dun is. Lisa: “Hij had een baan en alles ging oké, totdat allerlei tegenslagen zich opstapelden en het helemaal mis ging. Mooi vind ik ook dat hij z’n verhaal wil vertellen. Om mee te geven aan anderen en hen daarmee te helpen. De oprichting van zijn stichting DEVJO is bedoeld om anderen te helpen. Al zijn levenservaring en alle kennis over wat hij miste toen hij in de put zat, stopt hij nu in zijn stichting om mee te geven aan anderen.”
Tips voor leerlingen die in de put zitten
Het verhaal van Fabian en de Tumult Actueel les over veerkracht zijn goede aanknopingspunten om met je leerlingen over veerkracht te praten. Lisa gaf nog vier tips mee voor leerlingen die in de put zitten:
- Zoek hulp! Direct doen, houd het niet voor jezelf.
- Doe een stap terug en bevraag de situatie: Waarom voel ik me zo? Hoe ben ik in deze situatie terecht gekomen?
- Afhankelijk van de situatie: kom in beweging! Bedenk wat het ergste is wat je kan gebeuren als je actie onderneemt. Is dat niet zo erg? Doen!
- Ten slotte: wees lief voor jezelf.
Ben je zelf uit de put geklommen en wil je je ervaringen delen? Of heb je zelf juist behoefte aan veerkracht voor je leerlingen? Start met het aanleren van de juiste vaardigheden. We helpen je daar graag mee. Bel of mail naar Feikje Swierstra op 020 – 421 51 29 of feikjeswierstra@tumultgroep.nl.
