(De PDF van deze werkvorm vind je onderaan deze pagina en is beschikbaar na inloggen met de Plus-licentie.)

Ook deze week bevat onze lesbrief weer een proefles uit het nieuwe lesmateriaal. De les ‘Hoe werk je met een takenlijst?’ komt uit Tumult in de brugklas – studievaardigheden 1 vmbo-t/havo. Op dit moment wordt er door scholen al gewerkt met ditzelfde werkboek, maar dan voor het niveau havo-vwo. In schooljaar ’16-’17 verschijnt dus ook de vmbo-t-havo versie. Wat het verschil is tussen deze twee niveaus zal ik in deze blog uitleggen. Ook geef ik wat extra lesideeën bij deze les.

Vmbo-t/havo vs. havo/vwo
De structuur en vaardighedenkeuze van het werkboek is voor beide niveaus gelijk. Daarom lijken ze op het eerste oog misschien weinig van elkaar te verschillen. Toch zijn er inhoudelijk heel andere keuzes gemaakt voor de twee niveaus. Sommige lessen zijn (tot op zekere hoogte) vergelijkbaar, andere lessen zijn volledig herschreven voor vmbo-t/havo, onder andere op basis van dit lijstje:

• Er zijn meer begrippen die uitgelegd worden in informatieblokken en in de begrippenlijst.
• Figuurlijk taalgebruik is vervangen door concrete tekst.
• De instructies voor opdrachten zijn meer stapsgewijs, aangegeven door bullets of nummering.
• In de instructies wordt aangegeven wanneer de opdracht goed is uitgevoerd: de verwachtingen worden dus duidelijk uitgelegd.
• Informatie-eenheden zijn ingekort of eventueel opgesplitst, zodat ze naar voren komen op het moment dat de leerling ze nodig heeft.
• In de opdrachten wordt letterlijk verwezen naar bijvoorbeeld informatieblokken, studiekaarten, tips, zodat de leerling niet zelf hoeft te kijken of er informatie bij is.
• Per les wordt iets minder lesstof behandeld. De les die in de nieuwsbrief zit bijvoorbeeld, gaat bij havo-vwo ook over inplannen en herhalen van lesstof, waarbij de focus van vmbo-t/havo ligt op het puur werken met een takenlijst. Eén ding tegelijk.
• De reflectie is meer sturend: Gaat iets goed? Doe dan … Gaat iets minder goed? Probeer dan …
• Er is meer aandacht voor extrinsieke motivatie: spelelementen, beloning etc.

Lesideeën
Een takenlijst voor meerdere dagen
In deze les maken de leerlingen een takenlijst voor één middag. Een stapje meer is natuurlijk een takenlijst maken voor de rest van de week of in voorbereiding op een bepaalde ‘grote taak’. Een repetitie van een bepaald vak bijvoorbeeld. Of laat ze hun takenlijst inplannen: hoeveel tijd denken ze nodig te hebben? Delen ze grote taken op in kleinere deeltaken? Plannen ze herhaling in voor leerwerk?

Prioriteren: klassengesprek
Maak samen een takenlijst. De meningen over wat prioriteit heeft, zullen van elkaar verschillen. Leuk om het daarover te hebben. Heeft dit te maken met manieren van leren (iemand wil eerst maakwerk doen en dan pas leren bijvoorbeeld) of vind je bepaalde taken, bijvoorbeeld het kopen van een cadeautje voor je moeder, zo belangrijk dat je ze vóór alles laat gaan?

Prioriteer elkaars takenlijst
In navolging op het vorige punt. Laat ze in tweetallen werken en na het prioriteren van elkaars lijst het resultaat bespreken. Waarom hebben ze bepaalde dingen prioriteit gegeven? Kunnen ze iets leren van de prioriteiten die de ander gesteld heeft of blijven ze bij hun eigen prioritering?

Meer zien van het nieuwe lesmateriaal?
Vond je dit een leuke les en zou je wel structureel van dit soort lessen willen geven in jouw (mentor)klas? Bekijk meer lesmateriaal of neem contact met ons op als je vragen hebt over het verschijnen van dit materiaal voor andere niveaus en leerjaren. Ook kun je een online presentatiepakket aanvragen en natuurlijk kunnen wij ook een presentatie komen geven over dit materiaal. Oftewel: alles is mogelijk!

We zijn benieuwd naar jullie reacties op deze les voor vmbo-t/havo én naar aanvullende verschillen tussen havo/vwo en vmbo-t/havo. Heb je daar ideeën over? We lezen ze graag in een reactie hieronder.