Hoe ziet het onderwijs er in 2032 uit? Dat is de vraag waar iedereen over na mag denken. Sinds de campagne ‘#onderwijs2032’ half november startte, stroomden de reacties binnen. Schitterend om te zien dat iedereen meedenkt hoe we het huidige onderwijs kunnen verrijken.
Ook ik heb allerlei ideeën over het onderwijs, en mijn droom is om ooit een eigen school te beginnen. Een eigen school die zich er in de essentie op richt om leerlingen nieuwe dingen te leren en ze als individu te laten groeien. In dit blog beschrijf ik een aantal ideeën voor mijn droomschool. Daarbij heb ik geen rekening gehouden met de huidige beklemmende wetten en plichten die de overheid aan het onderwijs stelt. Deze ideeën heb ik opgedaan door mijn ervaring voor de klas en door er met collega’s, leerlingen en andere geïnteresseerden over te praten.
Cijfers afschaffen
Allereerst worden alle cijfers afgeschaft! Wat een verademing zou dat zijn. Leerlingen zullen nooit meer vragen of de opdracht voor een cijfer is, omdat ze weten dat ze worden beoordeeld op hun motivatie, de beheersing van een aantal vaardigheden en hoe ze zich persoonlijk ontwikkelen. Er wordt nog alleen maar formatief getoetst (korte tussentijdse toetsen) waarbij leerlingen laten zien dat ze leren van hun fouten.
Weg met het eindexamen
Het volgende punt zal voor veel docenten een opluchting geven: we stappen af van het eindexamen! Tegenwoordig is elke school in de ban van het examen: bereiden we ze goed voor? Halen ze goede cijfers? Is het verschil tussen SE en CE niet te groot? Hoe scoren we in vergelijking met de rest van Nederland? Weg met dit alles! Er zal hierdoor veel meer ruimte en tijd komen, om de diepte in te gaan. De huidige verbreding in ieder vak zorgt er in ieder geval niet voor dat het meer inhoud heeft. De focus is in mijn ogen nu verkeerd. Maar hoe moet het dan? Hoe weet je of een iemand zijn vervolgstudie aankan? Een oplossing zou kunnen zijn dat toekomstige studenten bij een vervolgopleiding een test maken, waarin wordt bekeken of ze de opleiding aankunnen en er gemotiveerd voor zijn.
Aansluiten bij de maatschappij
Daarnaast vind ik het belangrijk dat onderwijs veel meer aansluit bij de wereld buiten school. Leerlingen moeten de samenleving in, en andersom. Door middel van projecten leren leerlingen allerlei vaardigheden die ze daadwerkelijk in hun leven in kunnen zetten. Daarmee wordt direct het doel en het nut van het geleerde duidelijk!
Andere vakken
Daarop aansluitend zouden we kritisch moeten kijken naar de huidige vakken. Welke vakken zijn wellicht overbodig geworden? Welke nieuwe vakken moeten erbij? Een veel gehoord nieuw vak is programmeren, en daar ben ik het helemaal mee eens. Maar niet alleen dat. Wat dacht je van een vak mediteren, waarin de leerlingen leren om te gaan met de druk van de huidige maatschappij. Ook een vak over vriendschap waarin de mens als sociaal wezen centraal staat, kan heel nuttig zijn voor pubers die worstelen met wie ze zijn.
Meer beweging
Op mijn nieuwe school is veel meer tijd voor beweging. Leerlingen zullen in de ochtend vooral theorie krijgen, in de middag meer tijd voor beweging en de praktijk. Ik denk dat het van groot belang is dat leerlingen veel sporten: het is goed voor lichaam en geest.
Onderwijs anders inrichten
Op mijn droomschool wordt het onderwijs op een totaal andere manier ingericht. De manier waarop dat nu gebeurt is mijn inziens niet efficiënt en ouderwets. Mijn streven is het goede van het huidige onderwijsmodel te verenigen met de hoeveelheid nieuwe mogelijkheden die zich aandoen. Laat leerlingen bijvoorbeeld meer thuiswerken, geef ze meer verantwoordelijkheid, werk met de mogelijkheden van Skype, Hangouts of Facetime. Iedere docent wordt specialist in bepaalde onderdelen van zijn vakgebied. Daarmee voorkomen we dat tien docenten in een vakgroep precies dezelfde lessen geven. De specialisatie houdt in dat er meer in de diepte kan worden gegaan. Een bijkomend voordeel is dat leerlingen kunnen kiezen welk onderdeel ze willen volgen.
Daarnaast ben ik er een voorstander van om heel kritisch naar ieder vak te kijken. Wat is de essentie? Welke basiskennis moeten leerlingen goed beheersen en waarom? Welke onderdelen kunnen weg of vervangen worden? Als we ons meer richten op de basiskennis, houden we meer tijd over voor interessante dingen waar je veel meer de diepte in kan gaan. Dat betekent automatisch dat we niet relevante kennis minder herhalen en ons richten op dat wat machtig interessant is!
Docenten verplicht professionaliseren
Op mijn school zal iedere docent zich moeten blijven ontwikkelen zodat de school enigszins meegaat met de veranderingen om ons heen. Daarbij denk ik zowel aan de ontwikkelingen in de samenleving als aan nieuwe onderwijsinzichten. De docenten krijgen tijd om zichzelf, maar ook om lesstof te ontwikkelen. Er wordt meer samen lesgegeven aan een grotere groep, er is meer transparantie in de klas waarbij er met elkaar wordt meegekeken. Wat kunnen we van elkaar leren? Hoe kunnen we optimaal samenwerken met als uiteindelijke doel een betere docent te worden.
Mijn droom
Dit is mijn droom, en ik hoop van harte dat die ooit zal uitkomen. Help me mee, want ik kan het niet alleen! Dus, voel jij je aangesproken door deze ideeën, laat dan een reactie achter. Ik kan namelijk nog wel een paar docenten gebruiken die willen meedenken en les willen geven op deze droomschool. Nelson Mandela zei ooit: ‘Education is the most powerful weapon which can use to change the world’. Laten we samen het onderwijs veranderen zodat we uiteindelijk een betere en liefdevolle wereld krijgen doordat ieder individu zich gehoord en gewaardeerd voelt.
