Op de PABO werd ik ermee doodgegooid. Eerst was het een DA model, later gingen we over op het ADI lesvoorbereidingsformulier. Als je de les aan de hand van dit formulier voorbereidde, wist je zeker dat je een gedegen voorbereiding had. Er zat een duidelijke structuur en opbouw in de les, elke fase werd beschreven. Op een gegeven moment gebruikte ik deze formulieren niet meer voor elke les, maar de opbouw probeerde ik wel te houden. Want het blijft nou eenmaal een succesformule: structuur in je les!
Er zijn veel verschillende modellen om onderwijs te structureren. Volgens Doug Lemov gaat het om drie fases in de les: ik -> wij -> jullie. Waar komt deze structuur vandaan en hoe kun je deze structuur laten zien en gebruiken?
Ik -> wij -> jullie
De lesopbouw van Doug Lemov bestaat uit drie fases, ik -> wij -> jullie. In de ik-fase (ik = leraar) wordt het onderwerp geïntroduceerd en geïllustreerd met voorbeelden en toepassingen, door de leraar. Hierin is interactie met de klas goed: je kunt vragen stellen en een klassengesprek beginnen. In de wij-fase laat je de leerlingen op belangrijke momenten inspringen. In de uitleg vraag je hen de verbanden te leggen. Langzaamaan geef je de leerlingen meer verantwoordelijkheid, zodat ze uiteindelijk de hele taak zelfstandig kunnen. Dat brengt je in de jullie-fase. In deze fase oefenen de leerlingen zelfstandig en met elkaar. Als docent bied je ondersteuning waar nodig. Je daagt ze zo uit om hun verworven kennis in de praktijk te brengen.
Wie staat centraal?
De leerling staat centraal in deze fases, niet de docent. Ook tijdens de ik-fase gaat het om het effect die de technieken hebben op de leerling. Het model van Lemov sluit daarom aan bij de meest recente onderwijspsychologie, namelijk het constructivisme. In het constructivisme worden de leeromgeving en de context van de lerende in het leerproces wordt betrokken. Termen als zone van de naaste ontwikkeling, co-constructie en community of practice komen hier vandaan. In zijn boek gaat Lemov ook in op diverse technieken om de samenwerking tussen leerlingen te bevorderen.
En nu praktisch…
Hoe kun je bijvoorbeeld interactie hebben met de klas in de ik-fase? Want JIJ bent dan toch aan het woord? Lemov noemt naast het stellen van vragen ook het rondlopen door de klas. Veel docenten blijven onbewust voor de klas staan, alsof er een scheidingslijn ongeveer 2 meter na het bord zit. Dat is jammer, want door rond te lopen doorbreek je die barrière en daarmee maak je jezelf bereikbaar. Daarnaast kun je zo laten zien dat het hele lokaal bereikbaar is. Zorg daar ook voor: als jij ‘mag ik er even langs’ zegt, vraag je toestemming aan je leerlingen. Zo hebben zij het voor het zeggen en niet jij. Laat zien dat de klas jouw territorium is, waar de leerlingen altijd in contact staan met jou. Zorg dat je iedere leerling kunt bereiken. Dan kunnen zij op hun beurt ook jou, en elkaar bereiken!
Teach like a Champion
Meer weten? Bestel het boek Teach like a Champion, van Doug Lemov. Een waanzinnig goed boek, met goede tips om een duidelijke structuur in je les te krijgen. Zeer de moeite waard! Maak van jezelf een Champion Teacher!
