28 tips voor startende docenten

Gepubliceerd op: 17 juni 2021
Door: Martina Nieuwenhuis

Een paar weken terug keek ik de film “The Class”. Het houdt een beetje het midden tussen een film en een documentaire: je volgt een jaar van een schoolklas in een buitenwijk van Parijs. Een uitdagende klas, dat kun je wel zeggen. Je ziet de leerlingen en de docent met elkaar én zichzelf ‘worstelen’. Maar je ziet ook het plezier, bij beide partijen. Degene die mij de film liet zien waarschuwde me: misschien wilde ik daarna wel nooit meer voor de klas. Nou, integendeel. Voor alle mensen die dit enthousiasme delen en die aan het begin van hun lesgevende carrière staan, deze blog met informatie over begeleiding van de startende docent, tips van docenten die al een tijdje voor de klas staan en leestips. Welkom in het onderwijs, super dat je voor dit vak hebt gekozen!

Opleiding en begeleiding

Er zijn veel goede initiatieven op het gebied van coaching van startende docenten. Want laten we er even niet omheen draaien: de eerste jaren voor de klas worden soms als best zwaar ervaren. Maar met de juiste begeleiding valt dat mee. Het is periode waarin je jezelf in de rol als docent leert kennen.

Informeer dus gerust naar hoe de begeleiding geregeld is op jouw nieuwe school. Wat verwachten ze van jou en wat kun jij van de school verwachten? Is er een begeleidingstraject, krijg je een coach toegewezen, is er intervisie geregeld, is er een competentieprofiel etc. Deze vormen van begeleiding vinden steeds meer hun weg in het onderwijs. Er wordt zelfs gekeken naar hoe deze begeleiding wettelijk mogelijk gemaakt kan worden. En terecht, want startende docenten komen fris binnen en kunnen een inspiratiebron voor de school zijn. Naast dat het voor de startende docent nodig en prettig is om goed begeleid te worden, is een startende docent voor de school een meerwaarde.

Wil je meer lezen over begeleidingstrajecten? Bekijk dan bijvoorbeeld:

Tips van docenten voor docenten

Ik vroeg aan ervaren docenten in mijn omgeving wat hun beste tip is voor een startende docent. Bij deze:

  • Je kunt alles nog zo goed vastleggen, tot in de puntjes voorbereiden, maar in de praktijk loopt het soms anders dan je had bedacht. Stel je dus flexibel op. Als dat je lukt, kun je tegemoetkomen aan de behoeften van jouw leerlingen.
  • Het grootste gedeelte van je werk bestaat uit opvoeden. Houd daar vooral tijdens de eerste lesweken rekening mee en besteed daar de meeste tijd aan. Je vak krijgt later in het jaar een grotere rol.
  • Praat veel met collega’s. Als starter kun je van hun ervaring leren en zij leren weer van jou. Jij bent immers net van de opleiding dus je hebt actuele kennis en hebt geen tunnelvisie.
  • Vind je eigen rol voor de klas. Wie wil je als docent zijn? En hoe rijm je dat met je persoonlijkheid?
  • Maak gebruik van je lesvoorbereidingsformulier, oftewel, bereid je lessen voor.
  • Blijf jezelf en heb/gebruik humor.
  • Keep it cool, laat je niet gek maken.
  • Doe wat je leuk vindt en wat je goed kan. Zoek je kracht en zet die in.
  • Sta als jezelf voor de klas en probeer niet te veel de rol van docent te spelen.
  • Verplaats je in wie je voor je hebt; zoek aansluiting.
  • Visualiseer je bedachte les. Als je de les in je hoofd al een keer hebt doorlopen, sta je er in het echt volledig zelfverzekerd!
  • Neem er niet teveel extra taken bij (dit hoeft officieel ook niet!).
  • Praat zacht, zodat ze hun best moeten doen om je te verstaan.
  • Don’t let your schooling interfere with their education.
  • Investeer heel erg in de relatie met je leerlingen. Toon oprecht interesse.
  • Denk goed na over je eigen grenzen en bewaak die ook.
  • Houd je niet te veel bezig met dat je door iedereen aardig gevonden wil worden, dat lukt toch niet…
  • Bedenk vooral waar jij je comfortabel bij voelt en hoe je dat kunt bereiken in de manier waarop je voor de klas staat, in hoe je je lessen inricht en je je taken als docent invult buiten het klaslokaal.

Handig om te lezen of als naslagwerk…

Een handige site voor startende docenten is Edutopia. Op deze site is heel veel informatie te vinden voor ‘New Teachers’. Wel in het Engels, maar ontzettend handig.

Mijn favoriete boek is Teach like a Champion van Doug Lemov. Vol met praktische tips over alles wat je in de klas tegenkomt. Hier hebben we bij Tumult een tijd geleden ook een goede blogserie over geschreven. Dit boek kan je helpen, maar pas wel op dat je geen ‘trucjes’ gaat toepassen. Ontdek rustig wat wel en niet bij jou als docent past. Zoals de docenten hierboven al noemden: blijf jezelf.

Altijd handig om bij de hand te hebben zijn verschillende soorten werkvormen. Via het SLO vind je bijvoorbeeld een hele lijst. Energizers komen ook van pas, om tussendoor te doen met de klas. En wil je meer leren over hoe je ICT op een goede manier in de lessen inzet? Kijk dan eens bij Edutrainers.

Voor nu wens ik je eerst een hele fijne zomer en daarna heel veel succes, plezier en inspiratie gewenst bij je eerste schooljaar als docent! En heb je een aanvullende tip? Dan hoor ik die graag hieronder!

Lesgeven met Tumult: handige tips

Ga je voor het eerst lesgeven met Tumultmateriaal? Deze serie blogs helpt je op weg.

Misschien vind je dit ook interessant

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Zoeken