5 tips voor de ultieme jaarplanning voor het vaardighedenonderwijs

Gepubliceerd op: 28 september 2015
Door: Veerle van Pinxteren

“Wat hebben Utrecht Centraal en de mentorles met elkaar gemeen?” Zo op het eerste gezicht vrij weinig. Bij de verdiepingskick-off ‘Planning en organisatie van het vaardighedenonderwijs’ starten we met deze vraag. Bij het plannen van de dienstregeling voor het spoor is het van belang dat alles op Utrecht Centraal goed verloopt. Die goede planning zorgt ervoor dat in de rest van Nederland het treinverkeer goed aansluit op de spil die Utrecht Centraal in het spoornetwerk is. Want iedereen weet wat de gevolgen zijn van een storing op Utrecht Centraal…

Neem nu de mentorles en de vaklessen: stel je voor dat de mentorles Utrecht Centraal is en de vaklessen de andere steden in Nederland die met Utrecht Centraal (de mentorles) verbonden zijn. Als de mentorles goed loopt – er is een fijne groepsdynamiek, begrip voor elkaar, tijd om vaardigheden te leren – zal dat zijn vruchten afwerpen in de vaklessen. Loopt de mentorles in de soep vanwege ‘bladeren op het spoor’ of ‘code rood’, dan kan je je wel een voorstelling maken van de gevolgen voor de vaklessen…

In deze blog je een aantal argumenten voor het maken van een jaarplanning om jezelf of je team te overtuigen van het belang hiervan. Ook geef ik een aantal tips voor als je dan besluit die planning te gaan maken. Tot slot een voorbeeldplanning van een school in Nederland. Mocht je dan helemaal klaar zijn voor actie, kun je altijd besluiten een verdiepingskick-off ‘Planning en organisatie’ bij ons aan te vragen. Doe dit via de webshop (klik op ‘Workshops’) of stuur me een mailtje.

Waarom een planning?
De redenen waarom je een jaarplanning maakt voor je vaklessen komen aardig overeen met waarom je een planning zou moeten maken voor de mentorlessen. Maar er zijn een paar extra dingen waar je op moet letten:

  • Een planning die in overeenstemming gemaakt is, zorgt ervoor dat alle leerlingen uit een leerjaar dezelfde vaardigheden en tools meekrijgen voor het volgende leerjaar.
  • Een planning is een communicatiemiddel: door de planning te delen met vakdocenten uit hetzelfde leerjaar, weten zij wanneer ze op welke vaardigheden kunnen terugkomen in hun lessen. Door de planning te delen met docenten uit het leerjaar erboven, communiceer je welke voorkennis deze docenten kunnen verwachten van de leerlingen.
  • Een planning is een stok achter de deur. Heb je een planning, zal je eerder geneigd zijn de dingen te doen die daarop staan. En zo zorg je samen voor een schoolbrede aanpak van de vaardigheden.
  • Met een planning kan je ervoor zorgen dat het moment van aanleren van de vaardigheden afgestemd wordt op andere schoolonderdelen. Denk aan een projectweek waarin leerlingen moeten samenwerken, een toetsweek waarvoor leerlingen wel wat leerstrategieën kunnen gebruiken, het begin van het schooljaar wanneer leerlingen behoefte hebben aan vaardigheden op het gebied van agendagebruik en plannen. De noodzaak van het leren van de vaardigheden kun je hiermee direct duidelijk maken: leerlingen hebben het namelijk meteen nodig!

Nu vervolg ik deze blog met 5 tips waar je aan moet denken tijdens het maken van de planning. Sommige zijn misschien open deuren voor jou, maar er zitten vast en zeker ook eye openers tussen!

1. Maak de planning SAMEN
Zo krijg je het gesprek op gang over welke vaardigheden voor jullie allemaal absoluut in dat leerjaar behandeld moeten worden. Consensus over de planning is belangrijk voor het laten slagen van de planning. Maak de planning dus samen met de andere mentoren, of beter nog: met alle docenten die aan leerlingen uit dat leerjaar lesgeven.

2. Maak een ruime planning
Timmer je planning nooit helemaal dicht. Ruimte in de planning geeft ruimte voor creativiteit en voor urgente (mentor)zaken.

3. Houd rekening met de vaklessen
Je bent als mentor meestal ook vakdocent. Waarschijnlijk heb je dan ook een idee van welke vaardigheden voor jouw vak van belang zijn (bijv. Frans – woordjes leren, Geschiedenis – tekstbegrip) en op welk moment in het jaar het fijn zou zijn dat leerlingen deze vaardigheid aangeleerd krijgen.

4. Overleg regelmatig over de planning
Een planning is er ook om bij te sturen. Regelmatig overleg over de planning, zorgt dat alles behapbaar blijft en dat je voor volgend jaar een (nog) betere planning hebt liggen!

5. Plan herhaling in
Herhalen, herhalen, herhalen. Soms saai, maar altijd nuttig. Herhaal de vaardigheden zowel in de mentorles als de vakles. Als je leerstrategieën en toetsen maken aan het begin van het jaar hebt behandeld met de leerlingen, is een opfrisles voorafgaand aan een toetsweek later in het jaar misschien een idee. Voor de vaklessen geldt: kom terug op wat er in de mentorles is aangeleerd, maar dan met jouw vakinhoud. Is tekstbegrip of samenvatten behandeld? Pak het in jouw vakles op en laat leerlingen dezelfde stappen volgen als in de mentorles maar dan met een tekst die ze voor een aankomende toets moeten leren. De studiekaarten en stappenplannen in het Tumultmateriaal zijn bijvoorbeeld een handig middel hiervoor.

Ben je benieuwd naar hoe zo’n planning eruit kan zien? Bekijk een ingevuld voorbeeld.

Behoefte aan een format? Gebruik dit lege format voor je jaarplanning.

Zin om samen met je team een bijeenkomst te wijden aan een planning maken samen met een expert van Tumult? Boek een bijeenkomst.

Heb je nog vragen over het maken van een Tumultplanning? Stel ze hieronder of stuur me een bericht.

Misschien vind je dit ook interessant

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Search