Zo begeleid je samenwerkend leren

Gepubliceerd op: 29 april 2019
Door: Elin Sleebos

Of leerlingen nu in groepjes moeten werken of moeten overleggen: samenwerken komt in de klas vaak voor. Wanneer leerlingen van de samenwerkingsopdracht ook van elkaar leren spreken we van samenwerkend leren of coöperatief leren. Hoe werkt samenwerkend leren ook alweer? En hoe kun je als docent dit proces verbeteren?

Van samenwerken zul je leren!

Samenwerkend leren gaat volgens Ebbens en Ettekoven over meer dan alleen samenwerken. Het gaat er ook om dat je leert van het samenwerken zelf. Hieronder wordt dat duidelijk aan de hand van de vijf principes van samenwerkend leren.

1. Positieve wederzijdse afhankelijkheid

Dit betekent dat alle leerlingen in een groepje elkaar nodig hebben om de opdracht te voltooien. Dit zorgt ervoor dat elke leerling zijn/haar bijdrage moet doen, en dat zorgt op zijn beurt weer voor een positief groepsproces. Iedereen krijgt daardoor de verantwoordelijkheid om bij te dragen aan het eindresultaat.

2. Individuele verantwoordelijkheid

Elke leerling levert een eigen bijdrage, in de vorm van inhoud van de opdracht of als rol in het proces. Leerlingen leren bijvoorbeeld met het lesmateriaal Studievaardigheden rollen en taken verdelen wanneer ze in groepjes werken.

3. Directe interactie

In de communicatie tussen leerlingen leren ze van elkaar. Hoef je niet met elkaar te communiceren, dan is er ook geen sprake van effectief leren. Daarom is dit een onmisbaar element in het proces van samenwerkend leren. In het lesmateriaal van Tumult draait het altijd om samen leren, het motto is niet voor niets: Tumult maak je samen!

4. Samenwerkingsvaardigheden

Om goed en effectief te kunnen samenwerken is het belangrijk dat ieder groepslid samenwerkingsvaardigheden bezit. Bundel je deze vaardigheden van elk groepslid? Dan zul je een effectief leerproces creëren. Met het lesmateriaal Studievaardigheden leren leerlingen bijvoorbeeld feedback geven aan elkaar.

5. Evaluatie van het groepsproces

Elke opdracht samenwerken leren bevat ook een moment waarop het proces wordt geëvalueerd. Op deze manier leren de leerlingen van het samenwerken en leren ze wat ze de volgende keer beter kunnen doen. In het lesmateriaal van Tumult komt dit regelmatig terug in de vorm van het geven van sterren aan het eind van de opdracht.

Samenwerkend leren begeleiden

Samenwerkend leren kun je dus faciliteren met de juiste opdrachten. Als docent heb je de taak om ervoor te zorgen dat het proces ook goed verloopt. Hoe doe je dat op de juiste manier? Hieronder een paar tips:

  • Monitor het groepsproces. Zorg ervoor dat je kunt meekijken met de opdracht en het werkproces. Werken jullie digitaal, dan kun je dit handig doen door toegang te vragen tot de documenten. Daar kun je in de versiegeschiedenis precies bekijken wie wat doet.
  • Stuur bij. Loopt het niet helemaal lekker? Stuur het proces dan bij. Dit kun je doen wanneer je door de klas loopt of – als je digitaal werkt – via de opmerkingen- of suggestiesfunctie in bijvoorbeeld Google Documenten.
  • Intervenieer. Krijg je de indruk dat de samenwerking niet voldoet aan de principes van samenwerkend leren? Dan is het verstandig om het groepsproces al eerder te evalueren, zodat de groep daarna op het goede spoor weer verder kan.
  • Leer je leerlingen samenwerkingsvaardigheden. Zorg dat je leerlingen weten welke vaardigheden er van ze gevraagd worden wanneer ze met anderen samenwerken. Zo weten ze beter wat er van ze verwacht wordt tijdens dit proces.

Wil je meer weten over het faciliteren en begeleiden van samenwerkend leren? Volg dan een van de leerblokken hierover op Edutrainers Academy. Zo krijg je met het leerblok G Suite: leer je leerlingen samenwerken binnen een halfuur uitleg én een aantal praktische digitale handvatten.

Misschien vind je dit ook interessant

2 Responses

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Search