Werkvormen #2: creatieve ideeën verzamelen door te brainstormen

Gepubliceerd op: 10 november 2016
Door: Admin Tumult

November is inmiddels alweer een tijdje bezig. Dit betekent dat de kerst er weer aan komt, help! Bij ons thuis vieren we altijd kerstmis met cadeautjes. Best lastig om ieder jaar weer een origineel en leuk cadeau te bedenken. Mij helpt het altijd om met iemand anders te brainstormen. Ik ben er namelijk heilig van overtuigd dat je samen verder komt dan alleen! Maar hoe doe je dat, brainstormen? 

In deze tweede blog in de blogserie werkvormen geef ik je een aantal werkvormen om te brainstormen met je klas. Om bijvoorbeeld een onderwerp te bedenken voor een presentatie of een project. Zo komen jullie op ideeën waar je nooit van had durven dromen!

Voorwaarden om te brainstormen

Je hebt een aantal voorwaarden nodig om te brainstormen, zo creeër je de juiste sfeer om alle creatieve breinen aan te zetten. Deze voorwaarden komen uit het boek iDNA van Harry van der Schans.

  1. Oordeel uitstellen: alle ideeën zijn welkom. Oordeel dus niet meteen over de ideeën.
  2. Ga voor kwantiteit: je wilt zoveel mogelijk ideeën verzamelen. Blijf doorgaan met bedenken, ook als je al veel bruikbare ideeën hebt. De eerste ideeën zijn vaak de meest voor de hand liggende.
  3. Lift mee op de ideeën van anderen. De ideeën van een ander kunnen jou weer op nieuwe ideeën brengen.
  4. Zoek wilde, ongewone ideeën. Alleen dan ontstaan er nieuwe verbindingen en écht innovatieve ideeën.
  5. Neem een creatieve pauze. De beste ideeën ontstaan tijdens het wandelen, onder de douche of op feestjes!

Bespreek deze principes met de klas voordat je van start gaat met de brainstorm.

Werkvormen om te brainstormen

Iedereen kent wel de standaard manier van brainstormen: schrijf eerst al je ideeën op, deel ze daarna met elkaar en bedenk nog meer ideeën. Dit is zeker een effectieve manier, maar niet de meest creatieve!

1. Omgekeerde brainstorm

  • Geef de leerlingen een opdracht, bijvoorbeeld om na te denken over de vraag: hoe houden we de school schoon?
  • Draai dan de vraag om: hoe maken we de school vies?
  • Brainstorm over deze vraag. Schrijf alle ideeën op het (digi)bord of zet ze in een Padlet. Er zullen ideeën ontstaan zoals geen schoonmakers op school, geen prullenbakken etc.
  • Zet daarna alle ideeën om in het positief tegenovergestelde. Dus: Er moeten genoeg schoonmakers zijn op school en er moeten prullenbakken geplaatst worden. Dit zijn voor de hand liggende ideeën, maar er zullen ook altijd originele ideeën tussen zitten (zolang je je aan de voorwaarden van het brainstormen houdt!).
  • Stem daarna voor het beste idee.

2. Brainwriting

Dit is een techniek om ook verlegen leerlingen aan het woord te laten.

  • Deel post-its uit.
  • Iedereen schrijft zijn/haar ideeën op een post-it.
  • Verzamel alle post-its en hang ze één voor één op het (digi)bord.
  • Bespreek de post-its en categoriseer ze met de hele groep.
  • Zo komt iedereen aan het woord, niet alleen degene die het hardste roepen.

3. De Bono Denk-hoeden

Wil je met je leerlingen een probleem van verschillende kanten bekijken? Bijvoorbeeld bij maatschappijleer of aardrijkskunde? Dat kan met de Bono Denk-hoeden! In het filmpje wordt kort uitgelegd hoe je deze hoeden kunt gebruiken.

  • Bespreek het probleem. Bijvoorbeeld het vluchtelingenprobleem.
  • Ga alle kleuren hoeden langs.
  • Rode hoed: emotioneel denken. Vraag de leerlingen vanuit hun gevoel te reageren. Hoe voel ik me hierbij?
  • Witte hoed: objectief-analytisch denken. Vraag de leerlingen om alleen vanuit de feiten het probleem te bekijken. Wat weet ik en wat niet?
  • Zwarte hoed: negatief-kritisch denken. Bekijk het probleem vanuit de risico’s en de nadelen. Wat kan er fout gaan? Waar moeten we voor oppassen?
  • Gele hoed: positief denken. Bekijk het probleem nu vanuit de positieve kant, zoek de voordelen. Wat is goed en haalbaar in het idee?
  • Groene hoed: creatief denken. Laat de leerlingen nieuwe ideeën bedenken voor het probleem. Hoe kan het anders?
  • Blauwe hoed: beschouwend-controlerend denken. Laat de leerlingen nadenken over wat de volgende stap is. Wat besluiten we, welke acties ondernemen we?

Tot slot, zorg dat er een goede positieve sfeer hangt in de klas, alleen dan komen de originele ideeën echt van de grond! Start de les bijvoorbeeld met een oppepper voor je begint aan het echte werk.

–> Meer weten? Lees ook onze blog over mindmappen.

Heb jij nog leuke werkvormen om het creatieve brein aan te zetten?

Misschien vind je dit ook interessant

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Search