Je hoort het regelmatig in het nieuws: samenwerken is een belangrijke vaardigheid. In je toekomstige werk is het een van de belangrijkste vaardigheden die je moet bezitten. Ook op de middelbare school heb je deze vaardigheid elke dag nodig. Maar op de middelbare school mag je nog léren samenwerken. Volgens ons horen lessen over deze vaardigheid dan ook thuis in ‘Tumult in de brugklas’. Maar hoe kun je samenwerken nou ‘aanleren’? In deze blog een indruk van hoe je dat kunt aanpakken met ons materiaal.
Maar eerst iets over waarom je de vaardigheid samenwerken zou behandelen
Samenwerken is volgens mij altijd al een belangrijke vaardigheid geweest. Je hebt het gewoon heel vaak nodig. Op school in de les, bij het werken aan projecten en bij het maken van presentaties en werkstukken. Maar ook daarbuiten: denk maar aan een bijbaantje in de horeca, het organiseren van een feestje met je beste vriend, samen een vakantie plannen of samen trainen voor het aanstaande kampioenschap.
Daarom verbaast het me ook een beetje dat het specifiek een 21st century skill wordt genoemd. Wat mij betreft is het een ‘all centuries skill’. Maar ik begrijp dat het ook in deze eeuw belangrijk is en misschien wat complexer is geworden: naast ‘offline’ samenwerken is ‘online’ kunnen samenwerken een onmisbare vaardigheid tegenwoordig.
In documenten van het SLO is het volgende te vinden over deze vaardigheid als essentiële 21st century skill:
“Bij samenwerken gaat het om het gezamenlijk realiseren van een doel en anderen daarbij kunnen aanvullen en ondersteunen.”
Meer specifiek gaat het om:
- verschillende rollen bij jezelf en anderen (h)erkennen;
- hulp kunnen vragen, geven en ontvangen;
- een positieve en open houding ten aanzien van andere ideeën;
- respect voor culturele verschillen;
- kunnen onderhandelen en afspraken maken met anderen in een team;
- kunnen functioneren in heterogene groepen;
- effectief kunnen communiceren.
Onder andere op basis hiervan hebben we een doorlopende leerlijn geschreven voor klas 1 t/m 3. Voor klas 1 zien de leerdoelen er zo uit:
Jouw talenten: welke rol en welke taken horen daarbij?
In de eerste les komen leerlingen erachter welke rol goed bij hen past. Houd je makkelijk overzicht en zie je snel wat ieders kwaliteiten zijn? Dan past een voorzittersrol waarschijnlijk bij je. Zit je vol goede ideeën die anderen niet zo snel bedenken en houd je ervan als dingen niet altijd hetzelfde gaan? Dan past de rol van creatieveling goed bij je.
Door middel van een simpele werkvorm observeren leerlingen hun klasgenoten en komen ze erachter welke rol bij hen past.
Samenwerken aan een goed eindresultaat: een spel om dit te oefenen
Samenwerken moet je doen. Daarom gaan leerlingen in de tweede les met elkaar samenwerken in een spel. Hierin komen alle aspecten van samenwerken samen: rollen en taken verdelen, bijdragen aan een positieve sfeer in je groep, hulp vragen en feedback geven en ontvangen. Tot slot bedenk je samen met de klas wat de voor- en nadelen van samenwerken zijn.
Wie komt er als winnaar uit het spel? Dat is de groep die het beste heeft samengewerkt! Benieuwd naar dit spannende samenwerkingsspel? Vraag een proefexemplaar aan van Tumult in de brugklas 1 h/v of vraag toegang tot de digitale variant, neem hiervoor contact met ons op.
De nieuwe uitlegfilmpjes: Flip the classroom of gebruik als samenvatting!
Flip jij je lessen wel eens? Of vind je het sowieso handig dat je leerlingen de uitleg terug kunnen kijken? Voor elke vaardigheid hebben we vanaf nu uitlegfilmpjes. Hier kun je het eerste stukje van Samenwerken bekijken:
Welke aspecten van samenwerken vind jij belangrijk om je leerlingen te leren?
Foto: Daryl I
