Tumult op de basisschool #5: de vaardigheden in het werkboek

Gepubliceerd op: 20 maart 2017
Door: Martina Nieuwenhuis

De overgang van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs soepeler laten verlopen, door alvast vaardigheden te oefenen die nodig zijn op de middelbare school. Dat is het doel van het werkboek Tumult op de basisschool, dat volgend schooljaar voor het eerst verkrijgbaar is. Maar aan welke vaardigheden ga je dan werken? En hoe hebben wij de keuze voor die vaardigheden gemaakt? In deze blog meer daarover!

Vaardigheden kiezen

Zestien lessen die horen bij vijf vaardigheden. Die lessen, en dus deelvaardigheden, zijn tot stand gekomen doordat we…:

  • … navraag hebben gedaan in zowel het voortgezet onderwijs als in het primair onderwijs. Wat zijn vaardigheden waarop leerlingen uitvallen in de brugklassen en waar zien ze in groep 8 al enorm tegenop? Op welke vaardigheden zou je leerlingen al kunnen voorbereiden in de bovenbouw van de basisschool?
  • … onderzocht hebben welk aanbod er al is voor basisscholen. Er is bijvoorbeeld veel lesmateriaal over sociaal-emotionele vaardigheden, dus daar zit het ‘m niet in. Ook is er bijvoorbeeld Blits Studievaardigheden van Delubas, waarin de focus ligt op de praktische vaardigheden die nodig zijn om de Cito met succes te kunnen doen. Denk aan het lezen, begrijpen en verwerken van allerlei informatiebronnen, via vier onderdelen: studieteksten, informatiebronnen (waaronder internet), kaarten en schema’s, tabellen en grafieken. Een heel nuttige, maar andere insteek dus dan de vaardigheden die nodig zijn om de overgang naar de middelbare school te vergemakkelijken!
  • … onze leerlijnen voor het vo lesmateriaal erbij gepakt hebben. Tumult op de basisschool moet daar een voorbereiding op zijn en het mag niet overlappen. Oftewel: de doorlopende leerlijn is uitgebreid naar een voorbereidende stap in het primair onderwijs!
  • … gekeken hebben naar de kerndoelen en leerlijnen van het basisonderwijs. Wat moeten leerlingen kunnen? En wat moeten ze kunnen in de kerndoelen van het voortgezet onderwijs? Hoe sluit dat wel/niet op elkaar aan?
  • … ons verdiept hebben in de executieve functies en gekeken welke overlap hier bestaat met de benodigde vaardigheden voor de overgang van po naar vo.

Over de leerlijn, de kerndoelen en de executieve functies verschijnt later nog een blog. Meld je dus aan om op de hoogte gehouden te worden en je krijgt wekelijks een overzicht van de nieuwe blogs in je mailbox!

De vaardigheden en de lessen

Misschien heb je de inhoudsopgave van het nieuwe werkboek al gezien en ben je nieuwsgierig wat nou precies de leerdoelen zijn van elke les. Hieronder staan ze overzichtelijk onder elkaar:

Plannen

Les 1: Hoe gebruik je een agenda?
Na deze les kunnen de leerlingen vertellen wat je in een agenda kunt zetten en ze hebben geoefend met huiswerk in een agenda zetten.

Les 2: In welke volgorde doe je jouw taken?
In deze les ontdekken leerlingen wat de beste volgorde is om hun taken te doen. Handig, want dan zijn ze sneller klaar!

Les 3: Hoe maak je jouw werk af?
In deze les ontdekken de leerlingen hoe lang ze over hun taken doen en ze oefenen met taken inplannen op basis van de benodigde tijd.

Leerstrategieën

Les 1: Hoe maak je aantekeningen?
Hier ontdekken ze welke informatie belangrijk is om op te schrijven, en welke niet. Een goede basis voor aantekeningen.

Les 2: Hoe kun jij je goed concentreren?
Hoe moet de werkomgeving eruit zien om je goed te kunnen concentreren? Stilte? Iemand kunnen storen? Over dat soort voorwaarden denken de leerlingen na en zo bepalen ze hun ideale werkomgeving!

Les 3: Wie vraag je om hulp?
Wie is waar goed in, kun je die nu om hulp vragen, welke hulp heb je precies nodig en hoe vraag je dat? Daar denken ze over na.

Les 4: Hoe leer je snel en goed?
In deze les ontdekken ze het verschil tussen verschillende soorten leerstof: kennen, begrijpen en kunnen. Ze oefenen met een bijbehorende werkvorm om het soort leerstof te leren!

Les 5: Hoe maak je een toets?
Hoe bereid je je voor? En hoe maak je een toets? De basics van toetsen met als doel zelfvertrouwen te krijgen in het hele toetssysteem.

Informatievaardigheden

Les 1: Waar kun je informatie zoeken?
Er is meer dan internet! Welke informatie vind je waar? Daar denken de leerlingen over na.

Les 2: Hoe zoek je op internet?
Goede zoekwoorden gebruiken scheelt een boel, dus daar oefenen ze in deze les mee. Ook maken ze kennis met verschillende zoekmachines.

Les 3: Hoe bepaal je of informatie klopt?
Betrouwbaarheid, bruikbaarheid: in hoeverre klopt dat wat jij online vindt? Dat zoeken de leerlingen uit.

Les 4: Hoe geef je een presentatie?
En dan heb je de informatie. Hoe maak je daar een presentatie van en hoe gééf je een goede presentatie?

Kiezen

Les 1: Welke school past bij jou?
In deze les bedenken ze wat ze belangrijk vinden aan een middelbare school en zetten dat in een eisenlijstje.

Les 2: Hoe bereid je je voor op een open dag?
In deze les ontdekken de leerlingen waar je schoolinformatie kunt vinden en aan de hand van hun eisenlijstje verdiepen ze zich vast in een school. Op de open dag kunnen ze dan de rest van hun eisen afvinken!

Op naar de brugklas

Les 1: Hoe neem je afscheid van je klas?
De klas heeft vast mooie herinneringen die ze samen delen. In deze les bespreken ze die én geven ze aan wat ze aan elkaar gaan missen.

Les 2: Wat wordt anders op je nieuwe school?
Welke veranderingen verwachten ze op een middelbare school en wat vinden ze daarvan? Daarover gaat deze les.

Extra opdrachten, stappenplannen en begrippen

Naast de lessen zijn er per hoofdstuk (dus per vaardigheid) extra opdrachten. Namelijk een klus- en plusopdracht om een stapje terug te doen of juist een iets hoger niveau aan te kunnen bieden, te herhalen of uit te breiden. Ook is er de thuisopdracht. Logischerwijs wordt deze thuis gedaan, waardoor de vaardigheid in een andere context wordt geoefend en de ouderbetrokkenheid vergroot wordt. Bij elke (deel)vaardigheid hoort ook een stappenplan, met alle opeenvolgende stappen om een vaardigheid goed uit te voeren op een rij. Daarbij horen ook handige filmpjes, die te vinden zijn in de digitale omgeving! Ook staat er achterin het werkboek een begrippenlijst. In de lessen worden begrippen gemarkeerd en deze worden zowel in de les, als in de begrippenlijst uitgelegd.

Vaardigheden aanleren met Tumult?

Wil je leerlingen graag vaardigheden aanleren waarmee ze de overstap naar het voortgezet onderwijs gemakkelijker kunnen maken, maar weet je niet waar je moet beginnen? Op 12 april organiseren we speciaal voor leerkrachten in het basisonderwijs een Leerkrachtendag! In 2 uur geven we je tips over hoe je het vaardighedenonderwijs een plekje geeft in de klas, hoe je het werkboek kunt inzetten en op welke manieren je ouders kunt betrekken. Een inspirerende middag waar je je gratis voor kunt aanmelden! Registreer je direct.

Meer weten?

Weten hoe het lesmateriaal in elkaar zit? Bekijk dan deze infosheet eens. Of wil je de les ‘Hoe gebruik je een agenda?’ bekijken, opgemaakt en klaar om uit te proberen met je klas? Dat kan, vraag dan het presentatiepakket aan! We zijn ook nog op zoek naar leerkrachten die andere lessen kunnen uitproberen in de klas. Stuur me een mailtje op martinanieuwenhuis@tumultgroep.nl als dat je leuk lijkt. En heb je vragen/opmerkingen over onze keuze voor de vaardigheden in het werkboek? Laat vooral een reactie achter!

Beeld: Freepik

 

Misschien vind je dit ook interessant

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Search