TedxAmsterdam Education 2013: een betovering!

Gepubliceerd op: 28 oktober 2013
Door: Arnoud Kuijpers

TED is een wereldwijd concept waarin sprekers worden uitgenodigd om in maximaal 18 minuten de presentatie van hun leven te geven. Op donderdag 10 oktober vond in het Concertgebouw in Amsterdam het tweede TEDx education plaats. Het thema dit jaar was The Pursuit of Excellence. Zet 300 genodigden en 22 inspirerende sprekers bij elkaar, en je krijgt een fantastische leerzame dag over het onderwijs!

Ik vond het een eer om aanwezig te mogen zijn bij deze goed verzorgde dag met veel nadruk op positiviteit, verbondenheid en het vertrouwen in docenten. Complimenten voor de organisatie die een jaar lang geheel vrijwillig bezig is geweest met de voorbereiding. Het resultaat mocht er dan ook zijn: boeiende sprekers, bezielende verhalen, leuke breaks met Dance4life, muzikale optredens maar vooral een dag vol inspirerende wijsheid.

In deze blog zal ik de boodschap van elke spreker kort beschrijven. Als je geboeid bent door deze essentie, klik dan op de naam van de spreker om de speech te bekijken of bekijk een aantal van de filmpjes direct in deze blog.

Marcel van Herpen beet het spits af door een interessante voordracht te houden over verbondenheid. Zijn boodschap: kijk niet naar wat leerlingen niet kunnen, maar focus je op datgene waartoe ze wel in staat zijn. Heb écht contact met je leerlingen. Durf als docent moedig te zijn en waar nodig tegen het traditionele onderwijssysteem in te gaan.

De 81-jarige Anton Philips (zoon van…) was de oudste man die deze dag op het podium stond. Hij wilde het publiek laten inzien hoe moeilijk het is om leerlingen te motiveren. Hoe zorg je voor intrinsieke motivatie? Hoe zorg je ervoor dat leerlingen doen waar zij goed in zijn? Zijn idee was om leerlingen een lijstje te laten maken: wat vind je leuk? Waar ben je goed in? Zoek daarna naar (terugkerende) elementen die een leerling verder kunnen helpen in een bepaalde keuze.

Pedro De Bruyckere hield een emotioneel pleidooi voor vertrouwen. Hij vindt namelijk dat het vertrouwen in de leerling en de docent zoek is. School betekent in zijn ogen een plek om te experimenteren, te leren en fouten te mogen maken. Een voorwaarde hiervoor zijn goede docenten die compassie en integriteit hebben. Daarnaast zorgt vertrouwen ervoor dat de leerling en docent kan groeien.

Willem Jan Renger hield een van de meest humoristische toespraken, zijn verhaal ging over gamification. Zijn doel is om saaie onderwerpen in het onderwijs om te zetten naar games. Volgens hem moeten leerlingen geen ‘leanback’ houding aannemen, maar leren van de mogelijkheden die media met zich meebrengen. Een veelgehoorde opmerking dat ‘onderwijs niet altijd leuk moet zijn’, weet hij te pareren met het antwoord dat onderwijs betekenisvol moet zijn. Games kunnen daaraan een steentje bijdragen. Het is een taal die jongeren begrijpen en waar ze zich in kunnen vastbijten.

Raar maar waar: Maurice de Hond, de enige ‘bekende’ tijdens deze conferentie, gaf een uitermate slechte presentatie. Wellicht is dat ook de reden dat zijn video (nog) niet online staat? Met zijn iPad in de hand, las hij vrijwel zijn hele toespraak voor. Zijn statement: onze wereld verandert enorm, maar in 20 jaar tijd zijn de klaslokalen nog precies hetzelfde. En daar moeten we iets aan doen. Hij ziet traditionele scholen als een museum van de geschiedenis, in plaats van dat een school leerlingen voorbereidt op de toekomst. Met zijn Steve Jobsscholen (O4NT) probeert hij daarin verandering te brengen. Een mooie boodschap, waar ik me in grote lijnen zeker in kan vinden. Jammer dat hij zijn inspiratie op mij niet wist over te brengen.

Des te beter voor Claire de Pont die met haar betoverende glimlach heel de zaal meekreeg in haar ideale wereld waarin iedere individuele leerling kan groeien. Aan de basis van die groei staat het hebben van een echte connectie met de leerling. Het gaat niet om controle maar om connectie, waarbij een docent vanuit zijn hart spreekt en niet bang is zijn echte ik te tonen. Een leerling groeit niet door prestatiedruk maar door ruimte en vertrouwen.

De Canadese Amy Burke kwam speciaal voor deze dag over vanuit Canada. Zij schetste een persoonlijk verhaal over hoe ze lesgeven haatte, tegen een burn-out aanzat maar door mindfullness weer in balans kwam. Door in het heden te leven en verbonden te zijn met haarzelf, kreeg ze oprechter contact met haar leerlingen. Tegenwoordig past ze mindfullness in de klas toe, mede omdat ze merkt dat leerlingen er baat bij hebben. Mindfullness vermindert stress en is goed voor het concentratievermogen.

Jelte de Jongh begon na de lunch met een voorbeeld over dyslexie. Hij is van mening dat er te veel en te snel wordt gelabeld en dat dit op een verkeerde manier wordt gebruikt. Door middel van onderzoek waarin veel data (‘big data’) worden geanalyseerd, probeert hij grip te krijgen op dyslexie. Leerlingen met dyslexie moeten beseffen dat ze niet stom zijn en dat ze zelf (of door hun ouders) veel moeten lezen.

Charlotte Visch veroverde het hart van het publiek in het concertgebouw. Door haar gebrekkige Engels en haar attributen (zo stond ze aan het eind van haar voordracht in een Supermanpak) wist ze met veel humor haar boodschap over te brengen. Ze wilde door middel van twee voorbeelden laten zien dat kinderen en docenten gelukkig zijn, en elkaar gelukkig kunnen maken.

Na de lach van de vorige spreker wist Jaffar Al-Aani een traan op ieders gezicht te toveren. Hij kreeg (als enige) een staande ovatie nadat hij zijn persoonlijke verhaal als vluchteling vertelde. Zijn leven veranderde drastisch, nadat hij als 11-jarige jongen met zijn moeder en zusjes naar Nederland vluchtte. Uiteindelijk was school de sleutel tot zijn succes. Docenten hebben hem steun en hoop gegeven in voor hem onzekere tijden. Uiteindelijk bedankte Jaffar alle docenten uit het diepst van zijn hart voor het werk wat ze doen.

Anne Hamers vertelde haar persoonlijke verhaal over Aids, aangezien ze zelf met HIV besmet is. Dit heeft haar hele leven getekend, waarbij ze regelmatig met vervelende situaties in aanraking komt. Anne gaat tegenwoordig allerlei scholen langs in het kader van Dance4life. Ze vindt dit belangrijk omdat leerlingen meer opsteken van verhalen van personen die zelf iets hebben meegemaakt, dan dat ze het uit boeken leren.

De laatste spreker voor de pauze was de oprichter van een eigen school: Frum van Egmond. In haar school wordt de door haarzelf bedachte Noordwijkse methode toegepast. Deze methode heeft als doel om de talenten van leerlingen te leren kennen, om ze daarna te verbeteren (reflectie) en toe te passen in de echte wereld. Het idee van de praktijk, het toepassen van de talenten in de echte wereld, spreekt mij enorm aan.

Na de laatste break zijn hoofdzakelijk docenten aan het woord gekomen. Te beginnen bij meester Bart. Hij schrijft een blog waarin hij leuke uitspraken van leerlingen opschrijft. Langzaam is dit populair geworden en heeft een uitgever hem benaderd om er een boekje van te maken. Hoewel hij wat ‘houterig’ overkwam, was meester Bart authentiek en merkte je dat hij veel compassie voor zijn leerlingen heeft. Een docent naar mijn hart! Zijn boodschap: geef en je krijgt terug, luister naar elke leerling en vertrouw ze!

Jonathan Even Zohar, geboren in Israël, maar al jaren wonend in Nederland, liet ons met een mooie Prezi zien hoe geschiedenis werkt. Uiteindelijk blijkt geschiedenis, overal ter wereld, een vorm om trots en pijn te laten zien. Zijn idee: vraag voortaan niet meer aan iemand waar hij vandaan komt, maar wat zijn achtergronden zijn.

Jacqueline Boerefijn geeft lessen in geluk! Waarom steeds maar onderwijzen wat niet mag, je moet juist onderwijzen hoe je gelukkig wordt. Er wordt steeds meer druk uitgeoefend op leerlingen door middel van toetsen en cijfers, maar uit onderzoek blijkt dat het niet uitmaakt hoe hoog je bent opgeleid en de mate waarin je je gelukkig voelt. Het is juist andersom, geluk verhoogt de kans op succes. Geluk moet op de eerste plaats komen, dan pas de rest! En hoewel ik me helemaal in deze boodschap kan vinden, vond en voelde ik dit niet bij de spreker. Waar was haar geluk? Daardoor was haar boodschap minder krachtig en inspirerend dan ik me had voorgesteld. Wellicht dat daarom ook haar video nog ontbreekt op de site.

De laatste spreker van deze inspiratievolle dag was Andrew Niemeijer, leraar van het jaar 2009. Met een mooi voorbeeld over Alice in Wonderland wilde hij duidelijk maken dat je moet investeren in docenten, en dat ze het verdienen om volledig vertrouwd te worden. Dan pas voelt de docent zich gesteund om zijn leerlingen te inspireren, en daar is alles om te doen: leid leerlingen naar de wondere wereld van kennis!

Al met al een bijzonder dag! Laat je inspireren door de presentaties. Onderwijs wordt mogelijk gemaakt door docenten, echter, goéd onderwijs ontstaat door inspirerende docenten.

Misschien vind je dit ook interessant

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Search