Hoe ziet jouw klas eruit? In de klas die ik lesgaf was gekozen voor teamtafels: vierkante en ronde tafels waaraan vier leerlingen kunnen zitten. Hun laatjes zaten in een kast, achter in de klas. Er werd dus veel gelopen in de klas en de leerlingen konden makkelijk in groepjes werken als dat nodig was. Handig?
Doug Lemov stelt deze opstelling ter discussie: leerlingen hoeven immers niet altijd samen te werken en op deze manier zitten er altijd een paar met hun rug naar het bord. Volgens Lemov is het nadenken over de klasopstelling onderdeel van het maken van een planning. Maar wat valt er aan die klasopstelling te plannen?
Van opstelling naar opstelling
Wat is de standaardopstelling van jouw klas? Lemov geeft de voorkeur aan de klassieke opstelling van drie rijen van twee tafels. Zo ligt de focus op de docent en het bord. Natuurlijk heb je soms andere vormen nodig, bijvoorbeeld groepjes of een carré opstelling. Door te wisselen van opstelling draagt deze altijd zo veel mogelijk bij aan het behalen van de lesdoelen. Bedenk dus altijd welke opstelling geschikt is voor de verschillende onderdelen van jouw les. Het is handig om met je leerlingen de overgang van vorm naar vorm te oefenen. Maak er een wedstrijd van: wie het eerst goed zit en alles opgeruimd heeft, krijgt een punt. Aan het eind van de maand kun je de punten inwisselen voor een snoepje? Vijf minuten eerder naar huis? Een les op de computer? Genoeg mogelijkheden.
Wat doe je met die lege muur?
Hang daar nuttige en belangrijke dingen op. De dingen op de muur moeten iets bijdragen, niet hinderen. Een schilderij is dus leuk, maar te veel plaatjes en kleuren (prikkels) niet. Hang bijvoorbeeld een stappenplan van werkwoorden op, regels over mobiele telefoons en tips over hoe je met elkaar omgaat. Ook eigen werk van leerlingen kan veel bijdragen: een goed beoordeelde poster bijvoorbeeld. Schrijf er dan ook duidelijk leesbaar op waarom deze poster goed beoordeeld is: zo krijgen leerlingen een idee van hoe ze zo’n topcijfer kunnen binnenslepen!
Plannen in het groot
In zijn boek Teach like a Champion geeft Doug Lemov nog veel meer tips om je onderwijs goed voor te bereiden. Hij legt uit hoe je doelstellingen goed formuleert, dat je niet teveel omzwervingen in je lessen moet maken en hoe je jouw voorbereiding organiseert. Maak jij bijvoorbeeld naast je eigen lesvoorbereiding, wel eens een activiteitenoverzicht voor leerlingen voor tijdens de betreffende les? Moeten ze aantekeningen maken, een tabel invullen, luisteren, vragen beantwoorden? En hang jij jouw lesdoel zichtbaar op in de klas? En hoe bereid jij jouw les voor: door te vragen ‘Wat gaan we doen deze les?’ of ‘Wat moeten mijn leerlingen leren?’. Allemaal dingen om (weer) eens voor jezelf over na te denken: zo houd je jezelf scherp.
Teach like a Champion
Meer weten? Bestel het boek Teach like a Champion van Doug Lemov. Een waanzinnig goed boek, waarin praktische tips staan om een Champion teacher te worden. Zeer de moeite waard!
