Persoonlijke studiebegeleiding bij leerlingen: hoe doe je dat?

Gepubliceerd op: 6 februari 2015
Door: Hans Wendel

Er zijn duizenden docenten die op school lesgeven met Tumultmateriaal. Maar ook buiten school zijn er docenten die Tumult gebruiken bij het persoonlijk begeleiden van leerlingen. Dit zijn docenten die vanuit een huiswerk- of bijscholingsinstituut na schooltijd leerlingen ‘bijspijkeren’ en weer succeservaringen meegeven. Een van die ‘bijscholingsdocenten’ is Jeffrey Zweverink met zijn bedrijf Learnit. Jeffrey geeft individuele trainingen over vakoverstijgende vaardigheden (daarvoor gebruikt hij Tumult) en een aantal vakgebonden trainingen.

Logo-LearnItOm even kennis te maken: voor welk vak ben jij in opleiding en hoe ervaar je je opleiding?
“Ik volg de lerarenopleiding economische vakken op de Hogeschool Arnhem en Nijmegen. De bevoegdheid waar ik voor opgeleid word, is een algemene economische- en een bedrijfseconomische/bedrijfsadministratieve bevoegdheid in het 2e graads gebied. Mijn droom is ook om op het mbo de leerlingen te motiveren en te inspireren met het vak bedrijfsadministratie. De opleiding die ik volg is kleinschalig. Een klein docententeam en kleine klassen. Hierdoor weten de docenten echt wie je bent en waar je sterke en zwakke punten liggen: we hebben allemaal een persoonlijke band met onze docenten.”

Wat heb je geleerd tijdens je stages?
“Zelf heb ik m’n eerste snuffelstage stage gelopen op het Kandinsky College in Nijmegen, waar ik vooral economie gaf aan 3tl. In de lessen die ik gaf leerde ik de eerste do’s en dont’s van het leraarschap: een paar keer liep een door mij goed voorbereide les in het honderd, simpelweg omdat ik het effect van mijn lesplannen onjuist inschatte. En vaak liep een les anders dan ik had verwacht. Ook heb ik stage gelopen op het Staring College in Lochem, waar ik aan tweedeklassers van alle niveaus heb mogen lesgeven. Ik had daar een uitstekende persoonlijke begeleider die me veel liet experimenteren; soms met succes, maar ook regelmatig met mislukkingen. Leerzaam!”

Waar komt jouw passie voor leren en het begeleiden van leerlingen vandaan?
“Het begon allemaal op het mbo. Ik heb zelf mbo-4 bedrijfsadministratie gedaan. Daar kreeg ik de vraag of ik een lerares van de avondopleiding een uurtje wilde helpen met het boekhoudprogramma, dit resulteerde erin dat ik zelf examentrainingen heb gegeven aan de avondopleiding bedrijfsadministratie. Ik heb toen behoorlijk veel avonden besteed aan lesgeven. Met succes: iedereen slaagde en bovendien vond ik het echt leuk om te doen! Naast m’n passie voor lesgeven ben ik ook altijd actief bezig met (les)plannen. Verleden jaar schreef ik een uitgebreid lesplan over ‘boekhouding van handelsonderneming’ die ik presenteerde tijdens de landelijke vakdidactische dag voor leraren economie in opleiding. Meer informatie vind je op mijn website.”

huiswerk bespreken

Wat zijn volgens jou de belangrijkste zaken als je een leerling persoonlijk bijspijkert?
“Het zicht hebben op zijn manier van leren en onder andere zijn leerstijlen, dat is cruciaal. Ook is het belangrijk dat je weet wat de struikelblokken voor die leerlingen zijn. Ik zorg vanuit die kennis voor op maat gemaakte oefeningen en uitleg. Ten slotte is het heel belangrijk om samen met de leerling duidelijke doelen te stellen en die steeds in beeld te houden.”

Welke vaardigheden komen in jouw begeleidingspraktijk het meest aan bod, hoe pak je het aan en wat is de rol van het Tumultmateriaal daarbij?
“Het boekje Examenvaardigheden zit standaard in het pakket examentrainingen. Daaruit pak ik de onderwerpen ‘Op naar je diploma’ waarin ik met de leerlingen ga kijken naar de positieve zaken, zoals waar een leerling trots op is en wat ze motiveert. Ook komen er in dit hoofdstuk concrete doelen naar voren, dit vertaal ik naar korte termijn doelen waarbij leerlingen ook een ‘contract’ tekenen om zich daaraan te houden. De Leerstijlentest in hoofdstuk 2 en de Meervoudige intelligentietest gebruik ik altijd bij de intake en geven me informatie en richtlijnen voor de invulling van de trainingen. De studiekaarten, zoals die op tumult.nl staan, heb ik allemaal verzameld in een mapje dat standaard op het bureau ligt. Elke les weer verwijs ik, als er moeilijkheden zijn met bepaalde vaardigheden, naar die map en pakt de leerling het stappenplan erbij.

oefentoets maken

Eén van de belangrijkste vaardigheden die ik gebruik, is mindmappen/conceptmapping. Met deze vaardigheid kan een leerling heel gemakkelijk verbanden leggen binnen teksten.”

Hoe zorg je ervoor dat een leerling die betreffende vaardigheden goed onder de knie krijgt en, niet geheel onbelangrijk, hoe meet je dat?
“Ik laat leerlingen de vaardigheden stap voor stap zelf ervaren en reflecteer op elke stap. Ik ga daarbij uit van het model waarbij ik met leerlingen werk van ‘onbewust onbekwaam’ naar ‘onbewust bekwaam’. Ik zeg nooit dat leerlingen het fout doen, maar vertel leerlingen dat er meerdere manieren zijn. Door middel van begeleiding en het telkens weer herhalen worden ze onbewust bekwaam.”

Hoe maak jij een connectie tussen hoe een leerling vaardigheden op school aanleert en hoe jij het aanpakt?
“Ik begin met een inventarisatie welke vaardigheden leerlingen al hebben gehad. En ik analyseer de cijfers van leerlingen. Meestal komen leerlingen bij mij als hun resultaten tegenvallen. En slechte resultaten hebben meestal een paar mogelijke oorzaken:

  • Docenten hebben het niet goed uitgelegd.
  • Leerlingen hebben niet genoeg gedaan, hebben niet goed geleerd.
  • De stof is te moeilijk voor ze.

Ik probeer die oorzaak te achterhalen en daar dan vervolgens aan te werken. Meestal krijg ik niet echt boven tafel hoe op de school vaardigheden worden aangeleerd en begin ik vanaf nul. Soms krijg ik wel informatie van de leerling en werk ik op basis daarvan verder aan het vaardighedenniveau.

Het lastige eraan is dat docenten meestal niet expliciet de vaardigheden benoemen en het meestal tussendoor in de les aan de orde komt. Ook tijdens de mentorlessen is er vaak onvoldoende tijd voor vaardighedenonderwijs en blijft het een ondergeschoven kindje. Terwijl vaardigheden onwijs belangrijk zijn voor leerlingen om de toetsen te kunnen leren en de lesstof te begrijpen!”

Hoe zie jij het ideale vaardighedenonderwijs?
“Wat ik voor me zie: speciale studiecoaches in de speciale coachuren! De mentor kan daarnaast de studievoortgang bewaken van de leerling en problemen oplossen die er spelen in de klas. De studiecoach verzorgt het vaardighedenonderwijs; de studievaardigheden, de sociaal- emotionele vaardigheden en de keuze- en loopbaanvaardigheden.”

Wat zou jij tenslotte docenten op scholen en bij andere huiswerkinstituten willen meegeven?
“Vaardigheden zijn super belangrijk in het onderwijs! Mijn boodschap aan alle docenten: verdiep je in het vaardighedenonderwijs. Laat je leerlingen dingen doen, laat ze nadenken en reflecteren op vaardigheden. Blijf niet bij je eigen vak hangen, maar kijk ook welke vaardigheden ze bij andere vakken nodig hebben en stem dit in het team af.”

Misschien vind je dit ook interessant

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Search