“Kunnen jullie onze docenten helpen om meer ICT in de lessen te gebruiken?”. Met stip de meest gestelde vraag die we de afgelopen jaren binnen kregen… Waarom willen scholen eigenlijk zo graag ICT inzetten? In de beleidsplannen lezen we over ‘gepersonaliseerd leren’, ‘talenten uit ieder kind halen’ en ‘aansluiten bij 21st century skills’. En daarbij zou ICT een grote rol moeten spelen.
Maar hoe dan? Hoe zorg je er als school nou voor dat de ICT-ambities uit het beleidsplan realiteit worden? De oplossing die we op scholen tegenkomen bestaat veelal uit de aanschaf van hard- en software, en het ‘trainen’ van de docenten via enkele studiedagen per jaar. Vaak vanuit de gedachte dat ICT binnen de bestaande kaders van de organisatie een ander type onderwijs mogelijk gaat maken. Soms zelfs dat het een wondermiddel kan zijn. De realiteit blijkt helaas weerbarstiger…
En om heel eerlijk te zijn, het gaat helemaal niet om technologie… Nee, echt niet! Uiteindelijk gaat het om leerlingen die graag en veel willen leren, nieuwsgierig en positief in het leven staan, en docenten die plezier in hun werk hebben en zich blijvend ontwikkelen. Toch?
Om dat te realiseren is vooral een inspirerende stip op de horizon nodig. Waar willen we als school naartoe? Wat wordt de rol van de leerling en de docent daarin? Wat en hoe gaan we leren? Hoe moet ons gebouw er dan uit zien? En pas als laatste: welke technologie hebben we dan eigenlijk nodig om onze onderwijs-ambities te realiseren?
Als kick-starter voor het nadenken over deze stip aan de horizon verzorgen we wekelijks ‘ontdekkingsreizen’ met docenten en directies. Hierin nemen we je mee op een tocht langs verschillende inspirerende manieren om via technologie gepersonaliseerd leren concreet te maken. Tijdens deze reis laten we je onder andere zien hoe:
- docenten via video-instructie honderduizenden leerlingen met hun kennis bereiken;
- leerlingen zelf kennis kunnen construeren door eigen video’s te produceren;
- voorkennis van leerlingen online te activeren is, zodat je in de klas kunt differentiëren;
- docenten met drie muisklikken zelf kennis via video online zetten;
- YouTube je een eigen afgeschermd TV-kanaal voor je klas biedt om kennis op te delen;
- video’s interactief te maken zijn zodat precies het niveau van iedere leerling te zien is;
- Skype je de mogelijkheid biedt om direct met scholen over de hele wereld in contact te komen;
- ‘gamification’ de motivatie en participatie van leerlingen sterk kan verhogen.
Deze ontdekkingsreis sluiten we af met een blik op de toekomst; als alles zo handig online kan, wat wordt dan de rol van de docent en van onze klaslokalen? Het leeuwendeel van de huidige eindexameneisen bestaat uit wat de Engelsen ‘rote knowledge’ noemen: feiten- of basiskennis. Bijvoorbeeld grammaticaregels, vaste stappen voor het oplossen van sommen, historische feiten en relaties en het kunnen aanwijzen van plaatsen op een landkaart.
Dit type kennis is ideaal om via technologie mee te oefenen, bijvoorbeeld via instructievideo’s, toetssoftware die directe feedback geeft, learning analytics voor de docent om te zien welke leerling achterblijft etc. Dit zijn activiteiten die erg goed buiten het fysieke klaslokaal plaats kunnen hebben, waardoor er in de klas ruimte ontstaat voor hogere cognitieve processen zoals creatieve opdrachten. Voor zaken waarvoor het juist waardevol is als leerlingen en docenten bij elkaar in één ruimte zijn. Technologie dus niet als vervanger van de docent, maar als vervanger van lesactiviteiten die slimmer door technologie dan door een docent gedaan kunnen worden. Waardoor er tijd vrij komt voor waardevollere activiteiten tijdens de fysieke ontmoeting tussen docent en leerling.
En vanuit die horizon en inspiratie starten we het denkproces over de toekomst van ons onderwijs. Al zin gekregen om mee te denken?
