Verschillende karakters in je mentorklas en verschillen in behoeftes van leerlingen is iets waar je als mentor vaak volop mee bezig bent. Maar maak je ook voldoende tijd voor de gebruiken van de leerlingen met een niet-Nederlandse achtergrond? Weten de leerlingen in jouw klas hoe ze passend omgaan met de gebruiken die bij andere culturen horen? Of levert dit wellicht ingewikkelde situaties op? In deze blog vertelt Mentor Angelica hoe zij met verschillende tools en activiteiten ruimte geeft aan culturen. En hoe dat zelfs kan zorgen voor mooie en waardevolle reacties en dierbare momenten.
Bonte verzameling
Een aantal jaren geleden werkte ik op een VSO school in Utrecht. Op deze school zaten veel leerlingen met een niet-Nederlandse achtergrond. Een bonte verzameling aan culturen. In mijn klas zaten leerlingen uit écht Utrechtse wijken naast leerlingen uit landen als Marokko, Turkije, Griekenland, enzovoort. Ik neem je graag even mee naar die tijd.
Van rechts naar links
Een mooie lesdag die bijna ten einde is. De leerlingen mogen nog even lezen in hun favoriete boek uit de schoolbieb. Samantha en Mohammed zitten naast elkaar vooraan tegen mijn bureau. Ze proberen beide rustig te lezen. Vanuit het niets vraagt Samantha aan Mohammed, die net een boek openslaat: “Mo, jullie lezen toch van rechts naar links?” Mohammed kijkt Samantha met een grote frons aan en zegt: “Ja, duh, dat doen we ja, klopt. Hoezo?” Waarop het antwoord van Samantha is: “Maar dan is het toch helemaal niet spannend meer, dan weet je meteen hoe het afloopt”. Mohammed lacht en legt aan Samantha uit dat het lezen in zijn cultuur nét even anders gaat.
Respect en veiligheid
Een grappig en onschuldig voorbeeld van leerlingen die elkaars achtergrond en gebruiken niet kennen. Positief aan dit voorbeeld is dat Samantha nieuwsgierig is naar de manier van lezen van Mohammed. Er was op dat moment ruimte en voldoende veiligheid om die vraag te stellen. Dat is altijd van cruciaal belang. Respect en veiligheid. Als je met je klas de verschillende culturen en de bijbehorende gebruiken gaat behandelen, spreek dan eerst met elkaar af dat iedereen elkaar in zijn of haar waarde laat. Je kunt dit al toepassen in je eigen mentorgroep, maar je kunt ook vakoverstijgend werken.
Wist je dat … Tumult veel lesmateriaal heeft liggen om diversiteit in de klas te bespreken? Bekijk de Tumult Sociaal-emotionele vaardigheden werkboeken.
Wereldkaart en andere werkvormen
Samen met mijn collega’s van het vak Maatschappijleer hebben we in die tijd posters besteld met een wereldkaart erop. Tijdens de mentorles liet ik mijn mentorleerlingen vlaggetjes prikken in de landen van herkomst. Uiteraard kan dit ook het land van herkomst van opa, oma, tante, oom et cetera zijn. Tijdens het prikken van de vlaggetjes kwam er dan altijd al een gesprek op gang. Een fijne en ongedwongen manier om het gesprek te laten gebeuren. We bespraken bijvoorbeeld: “Wat doen de mensen daar anders dan in Nederland. En wat vond je daar zo leuk aan? “
Gebruik nieuwsberichten om landen uit te lichten op het prikbord en praat er met je klas over. Maak een Kahoot met quizvragen over verschillende religieuze feestdagen en betrek ouders ook bij het thema. Nodig ouders uit op school. Je zult verbaasd zijn hoeveel ouders dat érg op prijs stellen.
Open houding
Een grote rol voor de mentor is hier weggelegd. Maak je leerlingen nieuwsgierig en deel jouw open houding met ze. Onderwijs is het krachtigste wapen dat je kunt gebruiken om de wereld te veranderen. Verplaats en verdiep je in de leerling en zijn of haar achtergrond. Lees er over en maak tijd voor een praatje met deze leerlingen. Je wordt er zelf een stuk wijzer van en de leerling voelt zich gehoord. Als een leerling merkt dat jij tijd voor hem maakt, bouw je een band op en kun je de leerling ook écht begrijpen en helpen. Het gaat je heel veel opleveren.
