Literatuur laat leven!

Gepubliceerd op: 7 september 2016
Door: Arnoud Kuijpers

De zomervakantie is voorbij. Als het goed is, zijn alle docenten in Nederland voldoende uitgerust om er weer een mooi schooljaar van te maken. Ik lees tijdens de vakantie zo veel mogelijk, zo las ik de afgelopen zes weken ‘De ochtendgave’ van A.F.Th. van der Heijden, ‘Perenbomen bloeien wit’ van Gebrand Bakker, ‘Dagen van Gras’ van Philip Huff, ‘Mindset, de weg naar succesvol leven’ van Carol Dweck (in mijn volgende blog vertel ik hier meer over) en tot slot ‘Kilimanjaro als medicijn’ van Anna Chojnacka. Ik heb deze vakantie aan den lijve ondervonden wat ik mijn leerlingen altijd meegeef: literatuur kan jouw perspectief op het leven veranderen.

Kilimanjaro als medicijn
Het boek van Anna Chojnacka heeft veel indruk op me gemaakt. Het is een autobiografisch verhaal over Anna, die op dertig jarige leeftijd de diagnose MS krijgt. Vanaf het moment dat ze dit hoort, besluit ze niet op de bank te gaan zitten, maar te leven. Onder leiding van Wim Hof (alias The Iceman) beklimt ze, in korte broek en hemd, samen met een groep mensen de Kilimanjaro. Tijdens de voorbereiding leert ze de speciale ademhalingstechniek van de Wim Hof Methode (WHM) en te wennen aan de kou door bijvoorbeeld koud te douchen. De beklimming van de Kilimanjaro is een prestatie op zich, ware het niet dat de groep dit binnen 48 uur doet (normaliter 4 tot 6 dagen). De ademhaling is haar warme vriend. Anna Chojnacka eindigt haar boek  met de volgende woorden: “Leef, heb lief, ga ervoor. Of de missie slaagt, de liefde beantwoord, de berg veroverd of de verlichting bereikt wordt, doet er niet toe. Echt niet. Het is juist de beweging, de voortstuwende kracht, die ons leven is. Doe iets.”

Leef!
Deze laatste woorden hebben me aan het denken gezet. Want lééf ik wel genoeg? Lééf ik wel echt? Op persoonlijk vlak kan ik nog veel stappen maken. Maar op professioneel gebied leef ik wel degelijk: de energie die het onderwijs in me losmaakt is ‘de beweging en voortstuwende kracht’ die Chojnacka beschrijft. Elke dag streef ik ernaar om mijn leerlingen, het onderwijs en mezelf beter te maken. Ik ‘adem’ onderwijs; het is mijn drijfveer. Leeft het onderwijs eigenlijk wel? Paradoxaal genoeg zie ik in de drukke wandelgangen van mijn school niet de beweging die ik graag zou willen zien.

“Alle dagen mee, af en aan de zee in. We zeggen zoveel. Maar geen beweging.”

                                     (Typhoon – Spraakwater)

Dé knop
Een van de inzichten die ik uit het boek heb gehaald, is dat je soms iets moet doen dat je normaal niet zou doen. Met andere woorden: ga buiten jouw kader! Pas dan voel je dat je meer kan dan je denkt, pas dan voel je dat je leeft. Dat laatste heb ik zelf ervaren tijdens een WHM-workshop van Jerome Wehrens die ik samen met mijn moeder bezocht. Het waren niet de ademhalingsoefeningen of het ijsbad die, alhoewel ze erg fijn waren, mijn ogen deden openen. Het was het besef dat ieder mens veel meer kan dan hij of zij denkt. Met een groep van 25 man hebben we vijftien minuten lang in een squathouding gestaan! Van tevoren had ik nooit gedacht dat ik dat zou kunnen (na twee minuten beginnen je benen vaak al te trillen door de verzuring). Maar het is iedereen in de groep gelukt. Makkelijk vond ik dat niet; ik heb in het begin op m’n tanden moeten bijten, maar opeens…

[PATS] in een vingerknip was de knop om. Ik was door de pijn heen en kon voor m’n gevoel nog uren blijven staan.

Literatuur reflecteert
Dat is wat ik mijn leerlingen mee wil geven: jullie kunnen veel meer dan jullie denken. Jullie hebben ook zo’n knop en juist als je het moeilijk hebt of door een dieptepunt gaat, is het de kunst om die knop te vinden. Ga buiten je kaders en leef; ‘doe iets’. Ik vind het boek een absolute aanrader. Het heeft mij in ieder geval weer laten zien dat het lezen van een boek iets met de lezer doet. En dat is zo ontzettend mooi aan literatuur: het laat je reflecteren op je eigen leven en verandert je perspectief.  Ik ben benieuwd of jij het gevoel hebt of je ‘leeft’. Zo ja, waarom? Zo nee, wat zou je kunnen veranderen? Ik kijk uit naar jullie reactie!

Misschien vind je dit ook interessant

2 Responses

  1. Dat heb je super mooi verwoord.
    Ik heb het stuk aan roos voorgelezen en ga zelf ook het boek lezen. Jij hebt mij geinspireerd. Super.
    Ik herken enorm veel dingen die je schrijft….. jij ademt onderwijs….ik ook heerlijk.
    Ook die wandelgangen is een herkenbaar iets. Soms snap ik niet dat collega’s de dingen jarenlang hetzelfde doen, geen uitdagingen zoeken/aangaan creëren. Niet kijken naar wat de kinderen nodig hebben, hoe de maatschappij aan het veranderen is en daar het onderwijs op aanpassen Zo kan ik ook nog doorgaan.
    Ontwikkel jezelf waardoor de kinderen/leerlingen een enthousiaste leerkracht/docent zien. Het is een wisselwerking.
    Ik ga zeker het boek lezen. thanks
    Marion ebbers

    1. Hoi Marion, bedankt voor je reactie! Roos vertelde het al, hartstikke leuk. Veel plezier met lezen, ben benieuwd wat jij ervan vindt!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Search