Tijdens de introductie van mijn eerste opleiding werden direct groepjes gevormd: populairen, alto’s, eigenheimers … Deze konden niet per se goed met elkaar overweg. De (leerling)mentoren negeerden dit, ik denk uit onmacht. Wel werden we geacht leuke speeddates en namenspelletjes te doen. Je raadt het al: door een onveilig gevoel in de groep viel het kennismaken in het water. Een leuk voorbereid programma is dus niet alles! Lesgeven in vaardigheden gaat verder dan werken met de Tumult-methode. Een aantal belangrijke basisvoorwaarden vergen extra aandacht als je goed vaardighedenonderwijs wilt geven. In deze blog licht ik die toe.
#1 Zorg voor veiligheid
De lessen draaien veelal om reflectie en persoonlijke zaken; de leerling staat centraal. Een veilige omgeving is dus een voorwaarde. Bereik dit door bijvoorbeeld aan het begin van het jaar speciale afspraken te maken met de klas over de Tumult-lessen. Gebruik daarvoor de hoofdstukken Kennismaken uit de Tumult-abonnementen sociaal-emotionele vaardigheden. Investeer in de relatie tussen de leerlingen, maar ook in de relatie tussen jou en de individuele leerlingen. Steek samen tijd in het oplossen van problemen en het uitspreken van verwachtingen. Zorg er als laatste voor dat je als leraar een positieve basishouding hebt. Ga ervan uit dat de leerlingen serieus en respectvol mee willen doen en dat dat normaal is. Leerlingen zullen zich hieraan willen conformeren. Lees meer hierover (en over hoe je het beste corrigeert als dat toch nodig is) in de blog Teach Like a Champion: werken aan karakter en vertrouwen.
#2 Maak de vaardigheden belangrijk
Hoe? Door bijvoorbeeld standaard éérst te werken met de Tumult-lessen en pas daarna andere mentorzaken te bespreken. Neem de planning van de vaardigheden met de leerlingen door. Besteed aandacht aan wat de leerlingen praktisch gezien hebben aan deze lessen en wat ze ervan leren.
#3 Houd lijn en tempo in je les
Gaat jullie discussie nog over de les en de lesdoelen, of zijn jullie op een zijspoor beland? Dat hoeft helemaal niet erg te zijn, maar het is slim om erop te letten. Tempo in de les houden is niet per se snel door de les heengaan, maar wel de aandacht erbij houden door af te wisselen in werkvormen en duidelijke verbanden te leggen tussen de verschillende lesonderdelen. Dit zit al zoveel mogelijk in de Tumult-lessen verwerkt, maar aan jou om het tempo er ook daadwerkelijk in te houden! Meer weten over tempo in je les? Lees dan Teach Like a Champion: tempo!
#4 Stimuleer kritisch denken
Geef iedereen spreekruimte. In deze blog vind je bijvoorbeeld uitleg over de werkvorm bliksembeurten, waarmee iedereen aan de beurt komt. Hiermee houd je de leerlingen scherp. Een andere manier om ze scherp te houden is het stellen van goede vragen. Twee aandachtspunten bij vragen stellen:
- Let op dat een leerling jouw vraag daadwerkelijk beantwoord en niet eigenlijk antwoord geeft op iets anders.
- Vermijd vragen naar de bekende weg; geen open deuren,dus. Zeker rondom reflectie kan dit het tempo heel erg uit de les halen. Meer informatie over vragen stellen vind je in deze blog over kritisch denken.
#5 Differentieer
Differentiëren kan op twee manieren:
1) met de extra opdrachten in het lesmateriaal (zie Wanneer gebruik je welk lesonderdeel?);
2) door leerlingen meer of minder te begeleiden. Je kunt je les opbouwen door een opdracht of vaardigheid eerst voor te doen of uit te leggen, ze dan steeds meer zelf te laten doen en het ze uiteindelijk zelfstandig te laten doen. Dit principe kun je makkelijk inbouwen in elke Tumult-les! Meer hierover lees je in Teach Like a Champion: structuur in de les!
#6 Maak gebruik van de verschillende onderdelen van het Tumult-lesmateriaal
Vaardigheden herhalen, monitoren of differentiëren? Het kan allemaal; en er kan nog veel meer. Meer weten van wanneer en waarvoor je de verschillende onderdelen van het Tumult-materiaal kunt inzetten? Bekijk deze tabel.
Werk je al een tijdje met Tumult en heb je tips voor andere leraren? Deel ze in een reactie onder deze blog!
