Een klein jaartje geleden schreef ik over de manier waarop Thorbecke Voortgezet Onderwijs in Nieuwerkerk aan de IJssel aandacht besteedde aan vakoverstijgende studievaardigheden. Drie jaar geleden startte men in de onderbouw naast o.a. het profiel Sport met een nieuw profiel: Regulier. Dit profiel biedt leerlingen 4 uur in de week vraaggerichte studiebegeleiding. In het eerste jaar gaf een handjevol leerlingen zich op voor dit profiel. In jaar twee was de interesse al groter; meer dan de helft van alle onderbouwleerlingen koos voor het profiel
De conclusie was dat deze manier fantastische resultaten opleverde, maar dat er ook strubbelingen waren. Mentoren vonden bijvoorbeeld dat de studievaardighedencoaches in hun vaarwater zaten. Want zij waren immers verantwoordelijk voor het aanleren van de studievaardigheden en de helft van de klas had dat nu niet meer nodig.
Volgende fase
Het komende leerjaar worden er daarom een paar essentiële aanpassingen doorgevoerd:
- In leerjaar 1 en 2 krijgt elke leerling minimaal 1,5 uur per week studieles. Deze studieles wordt gegeven door enthousiaste vakdocenten studievaardigheden die kennis van zaken hebben.
- Als een leerling behoefte heeft aan verbetering van een van de vaardigheden, kan hij het profiel Studievaardigheden volgen. Daarbij kan hij kiezen voor 2 uur of voor 4 uur. Deze worden gegeven door vakdocenten die op basis van hun motivatie en kennis, kiezen voor een studievaardigheid die het beste bij hen past. Een docent Nederlands geeft bijvoorbeeld de vaardigheid tekstbegrip.
- Per periode staat één vaardigheid centraal. Deze belangrijkste vaardigheden per leerjaar kiezen de vakdocenten op basis van hun ervaring: waar lopen leerlingen in de bovenbouw tegenaan? En wat speelt er juist in de onderbouw? Omdat je deze keuzes (uiteindelijk) in alle leerjaren maakt, creëer je een doorlopende leerlijn met als eindstation het examen.
- De sociaal-emotionele vaardigheden worden gegeven door de mentor in de mentorles.
- De vakdocenten worden betrokken bij het proces doordat zij aandacht schenken aan de studievaardigheden die bij hun vak belangrijk zijn. Zij signaleren ook vaardigheden waar leerlingen nog moeite mee hebben en rapporteren dit weer terug.
- Een andere optie is om de centrale vaardigheden per leerjaar of periode op het rapport te vermelden.
Voordelen:
Voor de leerlingen:
- Er wordt standaard in elk leerjaar veel tijd gestoken in het leggen van het fundament wat betreft leren en presteren (op school, maar ook daarna).
- Alle leerlingen profiteren er van.
- Vaardigheden verbeteren: Leerlingen die op bepaalde gebieden (bijv. plannen) nog ondermaats presteren, krijgen de optie om zich bij te scholen.
- Ondersteuning door docenten die enthousiast zijn en kennis van zaken hebben. Dit werkt motiverend voor de leerlingen.
- Daarbij worden ze vraaggestuurd begeleid. Nog zo’n motivatiebooster voor leerlingen.
Voor de school:
- Betere prestaties in de vaklessen (win-win voor ouders, leerlingen en vakdocenten). Een beter visitekaartje kan de school natuurlijk niet afgeven.
- Het kost niets extra.
- Geen wrijving meer tussen mentoren en vakdocenten.
- Uniformiteit: de gekozen ‘centrale’ vaardigheden worden op de school door iedereen op dezelfde manier toegepast. Dat is met name voor vmbo-leerlingen een heel groot voordeel.
Aandachtspunten:
Daarbij is er nog een aantal aandachtspunten om rekening mee te houden.
- Organisatie en borging van de transfer: hoe betrek je de vakdocenten bij het proces?
- Uniformiteit: hoe zorg je er voor dat iedere docent zich houdt aan de afspraken die zijn gemaakt over de invulling van de studievaardigheden. Daar kun je bijvoorbeeld de studiekaarten van Tumult voor gebruiken.
Wij ondersteunen je graag met onze sessie Werken aan vaardigheden. Tijdens deze training maken docenten afspraken over de transfer en bespreken ze hoe ze zich aan deze afspraken gaan houden. Dat zou zelfs dit jaar nog gedaan kunnen worden, zodat je al volgend schooljaar kunt starten en je er als school mee kunt profileren.
Het doel? Alle neuzen dezelfde kant op!
