Het Ubbo Emmius in Stadskanaal noemt zich een school voor bijzonder onderwijs. Niet in de zin van ‘anders’ dan een ‘gewone’ vo-school, bijvoorbeeld door een religieuze achtergrond of een ander soort leerlingen, maar bijzonder omdat ze op een andere manier tegen hun leerlingen en het daarbij behorende onderwijs aankijken. Een uitgesproken school in de betere zin van het woord.
Op de website van de school kom je woorden tegen als ‘zin’, ‘talent, ‘bloei’, ‘contact’, maar wat me nog het meeste aansprak: ‘Oog voor elke leerling! We vinden het belangrijk’.
Gewoon goed onderwijs
Wat heeft dat voor gevolgen voor het onderwijs dat daar gegeven wordt? Op de website staat: ‘We willen dat jij goed onderwijs krijgt. Daarom werken we altijd aan de verbetering van de kwaliteit van ons onderwijs’. En: ‘We dagen je uit om te laten zien wat je kunt en proberen je met ons onderwijs uit te dagen om méér te leren’.
Dat zegt op zich nog niet zo heel veel. Wat mij wel iets zegt: de basis voor dat leren zijn de studievaardigheden. Deze vaardigheden komen in het hele onderwijs van de school terug. Heel anders dan bij de meeste scholen, waar vaardigheden soms alleen in de mentorles een plekje krijgen. Ubbo Emmius begrijpt dat deze o zo belangrijke, zelfs fundamentele vaardigheden als plannen, tekstbegrip en reflecteren niet opgeborgen moeten worden in de mentorles, maar juist in de vaklessen moeten terugkomen. Het draagt in de optiek van het Ubbo Emmius bij aan het algemene doel om leerlingen meer verantwoordelijkheid voor het eigen leerproces te geven. Dat het ook tot hogere cijfers in de vakles leidt, is mooi mee genomen. Goed studievaardighedenonderwijs kent in de visie van deze school drie fases: aanleren, toepassen en vraaggestuurd ondersteunen.
1. Aanleren
De eerste twee periodes van een schooljaar staan in het teken van het aanleren van de studievaardigheden. Dit gebeurt door de mentor in de mentorles. In de praktijk houdt dat in dat er voor de brugklas vijf studievaardigheden (gekozen door mentoren en docenten) centraal staan. Van elk van deze vijf studievaardigheden heeft Tumult een studiekaart; een studiekaart is een stappenplan waarmee elke leerling de in de mentorles aangeleerde vaardigheid in de vakles en bij het huiswerk maken zelfstandig toe kan passen. Deze studievaardigheden worden periodiek ingepland, zodat zowel docenten, leerlingen als ouders van planning en aanpak op de hoogte zijn.
Overigens zijn ouders ook dolblij met de studiekaarten; daarmee kunnen ze hun kinderen helpen, zonder dat ze bang hoeven te zijn dat ze hun kinderen vaardigheden op een andere manier aanleren dan ze dat op school doen.
2. Toepassen
Het toepassen van de studievaardigheden staat in de derde en vierde periode van het schooljaar centraal, en dat gebeurt dus in de vakles en tijdens projecten. De vakdocenten, nemen als het ware het studievaardigheden-stokje van de mentoren over.
Sowieso spelen de vakdocenten bij de studievaardigheden een grotere rol dan op de meeste andere scholen; aan de ene kant doordat vakdocenten aangeven bij welke (studie)vaardigheden leerlingen wanneer het meeste baat hebben, en aan de andere door bij hun eigen vak expliciet aandacht te schenken aan het nut en de mogelijkheden van de studievaardigheden bij hun eigen vak (woordjes leren bij talen, tekstbegrip bij de zaakvakken) en bij de andere vakken.
Ook daarbij spelen de studiekaarten van Tumult een belangrijke rol. Vakdocenten schenken dagelijks aandacht aan de studiekaarten bij het opgeven van het huiswerk. Daarnaast worden ze ook ingezet om individuele leerlingen te ondersteunen. En in ieder vaklokaal hangt op het prikbord een mapje met drie exemplaren van elk van deze studiekaarten. Als leerlingen even niet meer precies weten hoe ze een bepaalde vaardigheid moeten aanpakken, kunnen ze het snel en gemakkelijk teruglezen. Misschien wel één van de belangrijkste redenen waarom de studiekaarten zo’n succes zijn op het Ubbo Emmius, is dat de vakdocenten de inhoud kennen en weten hoe ze dit in hun les kunnen inzetten. Daardoor kunnen ze de klas én iedere leerling individueel, ondersteunen.
Vraaggestuurd ondersteunen
Maar daarmee zijn we er nog niet; als finishing touch biedt het Ubbo Emmius leerlingen speciale coachuren. Leerlingen die bepaalde studievaardigheden nog niet voldoende onder de knie hebben, worden daar op maat en dus vraaggestuurd bediend.
En deze generieke aanpak werkt! Daardoor begrijpen de leerlingen niet alleen het waarom van studievaardigheden, maar zien ze ook vooral de energie die de school in hem of haar steekt. Dat werkt inspirerend en motiverend. Niet alleen tijdens de coachuren, maar ook tijdens de gewone lessen. Bovendien zorgt het voor betere cijfers, en dat begrijpen leerlingen maar al te goed!
Dat is natuurlijk een prachtig visitekaartje voor de school, maar ook voor de leerling; een studievaardige leerling doorloopt zijn schooltijd met meer plezier en succes.
Dat ze hun leerlingen vaardiger maken met behulp van lesmateriaal van Tumult, is voor ons een grote eer. We doen er dan ook alles aan om deze school – dat geldt overigens voor al onze klanten – waar mogelijk te ondersteunen. Uiteindelijk hebben we allemaal hetzelfde doel: alles uit een leerling halen wat er in zit.
Op welke manier wordt er bij jou op school aandacht gegeven aan (studie)vaardigheden?
