Zoveel landen, zoveel verschillende onderwijssystemen?! Met deze vraag starten we een nieuwe serie blogs over onderwijssystemen in andere landen. We zijn nieuwsgierig naar hoe het onderwijssysteem in een land zoals Finland, IJsland, Hongarije of België vormgegeven is. En vooral: wat zijn de opvallendste verschillen met ons stelsel? En wat kunnen wij leren van andere landen?
Veel docenten kennen het als een lekker luierland om hun zomervakantie te vieren: Spanje. Maar in Spanje wordt ook gezwoegd. Bijvoorbeeld op scholen. De schooldag van de meeste kinderen eindigt pas tegen een uur of vijf.
Onderwijssysteem
Alle kinderen tussen de zes en zestien gaan verplicht naar school. De overheid vindt het belangrijk dat geld voor geen enkele ouder een obstakel vormt, daarom is school voor iedereen gratis. Op sommige scholen zijn de boeken ook gratis. Vanaf hun twaalfde gaan Spaanse kinderen naar de ESO, Educación Segundaria Obligatoria. Na de ESO zijn leerlingen niet meer leerplichtig. Toch blijven de meeste leerlingen na de verplichte jaren nog even in de schoolbankjes zitten: ze stromen door naar het bachillerato (vergelijkbaar met havo/vwo hier) of het beroepsonderwijs.
Weinig differentiatie
Voor onze lesboeken ‘Kiezen Sector’ en ‘Kiezen Profiel’ zou Spanje geen lucratieve afzetmarkt zijn. Tot hun zestiende krijgen alle leerlingen namelijk les op hetzelfde niveau en ook (min of meer) in dezelfde vakken. Pas na de ESO, als de leerlingen al zestien zijn, stromen ze door naar een specifiek niveau en kunnen ze voor een richting kiezen die ze aanspreekt. Democratisch is het wel, het Spaanse onderwijs, met gelijke kansen (en lessen) voor iedereen. Maar of het de leerlingen stimuleert in iets uit te blinken en na te denken over hun toekomst? Ik weet het niet.
Slaapje tussendoor
Veel leerlingen beginnen rond een uur of negen op school. Na een paar uur zit het er al op. Nee, niet de hele dag. Het eerste deel van de dag. Tijd voor een siësta. Sommige scholen in modernere en grootstedelijke gebieden hebben de siesta afgeschaft, maar dat zijn de uitzonderingen. Op de meeste scholen duurt de siesta van (ongeveer) 12.30 tot (ongeveer) 15.00 uur. Daarna draven de kinderen weer op om nog een paar uur te blokken. Dat betekent dat de leerlingen pas rond 17.00 uur klaar zijn.
Huiswerk
Als de leerlingen tegen de avond de school verlaten, breekt voor hen de vrijheid nog niet aan. Spaanse kinderen draaien soms bijna een volwaardige fulltime werkweek, want de hoeveelheid huiswerk is niet mals. Huiswerk maken begint al op jonge leeftijd, om ‘routine te creeeren voor later’. Drukke tijden dus, voor die Spaanse scholieren. Daar staat wel tegenover dat de scholen in de maanden juni, juli en augustus dicht zijn. Genoeg tijd dus om te genieten van de felle Spaanse zomerzon en om ongelimiteerde siësta’s te houden.
Spanje als inspiratiebron?
In deze serie over onderwijs over de grens, maken wij na afloop van een blog altijd de balans op. Wat kunnen wij leren van dit land?
Als ik lang nadenk, kan ik wel met wat zaken komen: gratis onderwijs, (soms) gratis schoolspullen, de mogelijkheid om op tienjarige leeftijd een vreemde taal te leren.
Maar het feit dat ik echt even moet gaan zitten voor deze vraag, is een teken aan de wand. Het onderwijs is Spanje is zeker niet slecht, maar of het echt een inspiratiebron voor het Nederlandse onderwijs kan zijn, betwijfel ik. Het gedisciplineerde onderwijs, met weinig ruimte voor eigen inbreng en lange schooldagen, sluit niet goed aan op de Nederlandse cultuur. Voor een siësta zouden de Nederlandse leerlingen wel te porren zijn, denk ik. Maar of ze ook zin hebben om na hun schoonheidsslaapje weer op te draven en door te gaan met deel 2 van de dag? Ik betwijfel het.
Wat kunnen we volgens jou leren van het Spaanse onderwijs?
5 Responses
Beste Astrid,
Wij willen met onze zoon van 15 die nu in de vierde klas van het Gymnasium zit, emigreren naar spanje.
Zou instromen op de bachillerato dan de meest logische optie zijn?
Hoi Egbert,
Als je zoon al vloeiend Spaans spreekt, dan denk ik dat hij zonder problemen op de bachillerato kan instromen. Als dat niet zo is, dan wordt het misschien moeilijk; dan moet hij én (semi-)wetenschappelijke stof tot zich nemen en een heel nieuwe taal leren. Misschien is het dan beter dat hij nog een jaartje ESO meeneemt.
Ik zou vooral ook overleggen met zijn huidige middelbare school en zijn potentiële toekomstige scholen in Spanje.
Voor mijn blog heb ik veel fora over dit onderwerp geraadpleegd. Ik weet zeker dat hier voor jou ook veel nuttig informatie te vinden is.
Succes en een mooie tijd in Spanje!
Astrid
Beste Astrid. Wij zitten in dezelfde situatie als Egbert (bericht 6/11/15). Wij beslisten heden om definitief te verhuizen naar Tenerife en zouden daar eind augustus moeten aankomen. Meest belangrijke op dit ogenblik is wel dat we onze dochters van 16 zo goed mogelijk begeleiden om de overgang te maken. Een jaartje school verliezen (overdoen) hoort er allicht bij. Ik lees dat je veel fora voor je blog geraadpleegd hebt over dit onderwerp. Waar kunnen wij die info terug vinden ? Alvast dank bij voorbaat. Robbe.
Hallo, wij wonen sinds 3 jaar in Spanje en dat van die lange schooldagen kan ik bevestigen. Wat echter niet zo is, is dat de kinderen dan gaan slapen. Er zijn regio’s waar veel kinderen naar huis gaan om te lunchen maar op scholen met veel tweeverdieners blijven de kinderen op school. En alleen de kleintjes van 3 en 4 jaar slapen daar na de warme lunch, de rest gaat 2 uur lang buiten spelen. Op een vol schoolplein op warme dagen niet echt ideaal. Veel scholen bieden dan extracurriculaire activiteiten aan: muziek, dans, sport in de lange middagpauze of zelfs nog na schooltijd. En dan inderdaad nog huiswerk. Natuurlijk gevolgd door een avondmaal, en dan wil je nog even lekker spelen en ontspannen. Geen wonder dat alle kinderen hier zo laat naar bed gaan, er zitten niet genoeg uren in een dag…Nee hoor, Spanje is een heerlijk land, maar qua onderwijs en balans school/werk en vrije tijd ben je in Nederland beter af!
Beste Marianne,
samen met een medestudente ben ik op zoek naar een school in het buitenland om hier een tijdje mee te lopen. Wij zitten namelijk op de pabo en mogen kijken naar het onderwijs in een ander land. Wellicht is deze school de juiste school voor ons.