Drie manieren om te differentiëren

Gepubliceerd op: 28 mei 2018
Door: Marijke van Eijsden

Als leerkracht merk ik dat ik vaak tijd tekort kom. Het liefst wil je iedere leerling zo goed mogelijk begeleiden, maar in de praktijk is daar nooit voldoende tijd voor. Toch zijn er verschillende manieren meer op maat te doen. In deze blog geef ik enkele tips om te differentiëren, zonder iedere leerling individueel te moeten begeleiden.

Om goed en effectief te differentiëren, is het belangrijk dat alle leerlingen de ruimte krijgen om belangrijke informatie/vaardigheden te verkennen en toe te passen. Daarnaast is het belangrijk om tussentijds te evalueren hoever leerlingen zijn, zodat je bijvoorbeeld het niveau kunt inschatten en je de leerling eventueel in een andere groep kunt indelen.

Niveaugroepen

De eerste en meest gebruikte stap is natuurlijk om binnen je groep niveaugroepen aan te brengen. In de praktijk blijkt vaak dat drie niveaugroepen haalbaar zijn: de gemiddelde groep die na een instructie zelf aan de slag kan, de zwakkere groep die behoefte heeft aan extra uitleg en de sterke groep die juist snel aan het werk gezet kan worden en die behoefte heeft aan extra uitdaging. Ook het Tumultmateriaal is op deze manier ingericht. De lessen zijn voor alle leerlingen geschikt, waarbij de klusopdrachten een extra hulpmiddel zijn de leerling die baat heeft bij meer oefening. Hier wordt nog een keer stapsgewijs aan het leerdoel gewerkt. De plusopdracht biedt juist nog wat extra uitdaging voor de leerling die daar behoefte aan heeft. Zo kun je in de volgende les de leerlingen op al deze niveaus bedienen.

Coöperatief leren

Een andere manier om te zorgen voor meer aandacht voor leerlingen, is door ze samen te laten werken. Hierbij koppel je leerlingen van verschillende niveaus aan elkaar en moeten zij samen een opdracht uitvoeren. Om meelifters te voorkomen, is het belangrijk dat de leerlingen van elkaar afhankelijk zijn bij het behalen van een doel. Zorg dat iedereen bijvoorbeeld een stukje informatie heeft, waarbij alle stukjes samen tot een antwoord kunnen leiden. Of laat ze eerst zelf nadenken over hun eigen antwoord, waarna ze tot een gezamenlijk antwoord moeten komen. Dit coöperatieve leren zorgt dat leerlingen van elkaar kunnen leren en heeft een positieve invloed op de cognitieve en sociale ontwikkeling van de leerlingen.

Leerstrategieën

Een laatste belangrijke manier van differentiëren is door leerlingen aan de slag te laten gaan met verschillende leerstrategieën. Leerlingen maken vaak gebruik van leerstrategieën die ze goed kennen. Die kunnen heel geschikt zijn, maar in andere contexten zijn ze soms minder geschikt. Door leerlingen nieuwe leerstrategieën aan te bieden, of door ze aan elkaar uit te laten leggen welke leerstrategieën ze gebruiken, leren ze meer leerstrategieën kennen en zullen ze die ook beter kunnen inzetten in andere contexten. Zo werken ze aan hun metacognitie en kunnen ze een volgende keer gemakkelijker zelfstandig leren. Ook aandacht voor leerstrategieën vind je terug in het Tumultmateriaal. Hier wordt vaak een geschikte leerstrategie aangeboden, zoals hoe je kunt leren voor een toets, met daarbij ruimte voor het uitwisselen van tips tussen leerlingen. Een les om te oefenen met verschillende leerstrategieën vind je hier.

Heb jij een van deze manieren om te differentiëren uitgeprobeerd? Of differentieer je op een andere manier? Deel je ervaringen in een reactie!

Misschien vind je dit ook interessant

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Search