De theorie achter ons lesmateriaal #5: de meesterproeven

Gepubliceerd op: 19 augustus 2015
Door: Veerle van Pinxteren

“Hebben jullie ook toetsen bij het materiaal?” Een veel gestelde vraag van docenten. En het antwoord daarop was tot nu toe altijd nee. Met een reden. Maar in het nieuwe materiaal Tumult in de brugklas hebben we hier iets op gevonden: de meesterproeven.

Vaardigheden en toetsen: een goede match?
Er waren verschillende redenen waarom we nooit kant-en-klare toetsen hadden bij het lesmateriaal. Vaardigheden kun je lastig toetsen, dat is er één. Beoordeel maar eens of een leerling goed kan plannen: met een paar open vragen en meerkeuzevragen kom je er niet. Om dit goed te kunnen beoordelen, zou je eigenlijk van het maken van een planning tot het uitvoeren ervan naast een leerling moeten gaan zitten voor een observatie. Daarbij kun je je afvragen of vaardigheden een zelfde soort benadering vragen als kennis.

Bij Tumult maken we lesmateriaal vanuit de gedachte dat je een leven lang leert. Voor vaardigheden als samenwerken, plannen, lezen, reflecteren etc. mag je ervan uit gaan dat je ze je hele leven nodig hebt en dat je ze dus ook je hele leven mag blijven ontwikkelen. Er is in principe niet een punt waarop je zegt: ‘ik ben klaar met leren samenwerken’. Daarom hebben we rubrics ontwikkeld bij de vaardigheden voor de onderbouw.

Meesterproeven-structuur-Tumult-in-de-Brugklas
In deze blog komt dit onderdeel uit Tumult in de brugklas aan bod

Vaardigheden monitoren: een goed idee?
Voor elke vaardigheid hebben we een beoordelingsformulier gemaakt met ‘rubrics’. Dit bestaat uit een lijstje gedragscriteria en een beoordelingsschaal. Een voorbeeld van zo’n gedragscriterium bij informatievaardigheden: ‘Ik kan bronnen beoordelen en selecteren’. Vervolgens kan er op een vierpuntsschaal aangekruist worden wat van toepassing is:

1 = heeft hier veel moeite mee
2 = heeft hier een beetje moeite mee
3 = kan dit redelijk goed
4 = kan dit heel goed.

Deze rubrics hebben een meer monitorende functie. Dat betekent dat de mate van beheersing van de leerling op dát moment inzichtelijk wordt gemaakt. Dat biedt ruimte voor verbetering en dus voor leren en beter worden in die vaardigheid. Bovendien kunnen leerlingen met deze rubrics zelf aangegeven in hoeverre ze een vaardigheid beheersen, ze kunnen een klasgenoot vragen om hen te beoordelen door middel van de rubrics of de docent kan deze beoordelingsformulieren gebruiken.

Meesterproeven Tumult in de Brugklas

En wat zijn die meesterproeven dan?
We hebben vier meesterproeven gemaakt waarin leerlingen moeten laten zien dat ze in een praktijkopdracht meerdere vaardigheden tegelijk kunnen toepassen. Zo is er de meesterproef ‘Bereid je toetsen voor!’ waarin een leerling zich voorbereid op een toets die hij/zij binnenkort heeft. De leerling moet laten zien dat hij/zij een planning kan maken en leerstrategieën kan kiezen om deze toets voor te bereiden.

Elke meesterproef bestaat vervolgens uit stap-voor-stap uitleg. Aan het einde volgt een beoordelingsformulier waarop de leerling kan aangeven in hoeverre hij/zij het kiezen en toepassen van leerstrategieën beheerst (‘Ik heb hier veel moeite mee’, ‘Ik kan dit heel goed’) en in hoeverre hij/zij het plannen al beheerst. Ook de docent kan dit aangeven. Deze beoordelingsformulieren kunnen in een portfolio worden bewaard. Ook kunnen ze gebruikt worden als input voor een mentorgesprek (met ouders).

Wanneer zet je de meesterproeven in?
Je kunt natuurlijk een meesterproef inzetten als een soort tussentijdse ‘afsluiting’ van een vaardigheid. In bovenstaand voorbeeld bijvoorbeeld nadat je de hoofdstukken Plannen en Leerstrategieën hebt behandeld. Maar je kunt ook andersom denken! Waarom niet eerst de meesterproef laten doen en op basis daarvan per klas/per groep/per leerling bedenken in welke vaardigheden er nog meer oefening gebruikt kan worden. Op die manier zet je het in als beslissingsinstrument. Op basis van de resultaten uit de meesterproef besluit je bepaalde vaardigheden al dan niet te behandelen.

Wil je meer weten over de nieuwe Tumult in de brugklas? Vraag een beoordelingsexemplaar aan of lees de andere blogs.

Foto: Stefano Montagner – The life around me

Misschien vind je dit ook interessant

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Search