De leerling met een label #3: autisme

Gepubliceerd op: 28 januari 2020
Door: Florianne Sollie

Onder het label ‘autisme’ gaat een heel spectrum van ernstige en minder ernstige aandoeningen schuil; van moeite met sociale contacten tot helemaal niet kunnen praten, en van verandering lastig vinden tot compleet in paniek raken door een totaal onbegrip van de wereld. Veel leerlingen met een label dat onder ‘autisme’ valt, redden zich toch in het reguliere onderwijs. Dat betekent dat je ze zeker tegenkomt in je lessen. Hoe kun je als docent zo effectief mogelijk lesgeven aan leerlingen met autisme in de klas? Een tipje van de sluier: deze tips zijn ook heel handig voor leerlingen zónder label …

Structuur

Voor alle leerlingen in het autistische spectrum is structuur belangrijk. Zorg bijvoorbeeld dat je planner klopt en dat het huiswerk en de toetsen altijd op tijd en correct in Magister staan. Ook andere leerlingen zullen dit erg op prijs stellen. Verder is het voor een leerling met een vorm van autisme fijn om te weten wat er komt. Kondig aan het einde van de les aan wat jullie volgende keer gaan doen. Vertel aan het begin van die les weer wat je gaat behandelen, hoe en in welke volgorde. Het kost je misschien vijf seconden, maar het helpt deze leerlingen enorm om chocola te maken van de warrige schoolwereld om hen heen. Ook bij opdrachten helpt het om zo specifiek mogelijk te vertellen wat er van de leerling verwacht wordt. Wil je een wat vrijere, creatieve opdracht geven zoals: ‘maak een presentatie over een schrijver naar keuze’? Ga dan na het uitleggen van de opdracht even met de autistische leerling in gesprek. Weet deze niet waar te beginnen? Geef hem of haar dan bijvoorbeeld de keuze uit twee schrijvers. Zorg daarnaast dat ergens duidelijk op papier staat uit welke onderdelen de presentatie moet bestaan, ook als je dat in werkelijkheid niet zoveel uitmaakt.

Toestemming

Een ander onderdeel van overzicht creëren is het vragen van toestemming voor wat je doet. Als je een leerling individueel iets uitlegt, is het verleidelijk om een pen van de tafel te grissen en snel een aantekening of voorbeeldsom in het schrift te kalken. Heb je leerlingen met autisme in de klas, doe dit dan niet. Vraag dan juist of je even zijn pen mag gebruiken en vraag waar je je uitleg mag neerschrijven. Bied bijvoorbeeld ook aan dit op een apart blaadje te doen. Zo weet je zeker dat je niet zomaar de door de leerling zelf gecreëerde structuur in het schrift verstoort. En als je last van je rug krijgt omdat je steeds over de tafel gebogen staat, kondig dan even aan dat je een stoel gaat pakken en naast de leerling komt zitten. Zo maak je de leerling zo min mogelijk van slag met onverwachte acties die voor jou heel logisch lijken. Hoe explicieter hoe beter.

Feedback

Dat geldt ook voor de feedback die je geeft. Menig leerling zal snappen dat hij iets goed doet wanneer je met een brede glimlach ‘top’ zegt. Veel leerlingen met autisme vinden het echter lastig om je gezicht te lezen, of kijken er niet eens naar. Dit betekent niet dat ze niet naar je luisteren. Het betekent wel dat je duidelijker moet zijn in je bewoordingen. Dus niet alleen ‘top’, maar bijvoorbeeld: ‘Dat heb je heel goed gedaan en ik ben trots op je,’ of: ‘Dat is een goede vraag. Ik vind het leuk dat je zo geïnteresseerd bent.’ Verwacht geen standaard reactie terug; als de leerling strak voor zich uit blijft kijken en kort knikt, is dat een prima teken dat je begrepen bent.

Prikkels

Tot slot help je leerlingen met autisme in de klas – maar ook leerlingen met AD(H)D – enorm met een prikkelarme omgeving. Zorg dat de klas zich rustig houdt, dat er één persoon tegelijk praat, en dat je aantekeningen op het bord overzichtelijk blijven. Op mijn huiswerkinstituut hangen bijvoorbeeld ook geen posters aan de muren en staat er geen troep op de bureaus. Met een likje gekleurde verf hier en daar is het alsnog een knusse ruimte, ook voor de andere leerlingen. Voor zover je dit op school in de hand hebt kun je erop letten, of erover praten met het schoolbestuur.

Dit was mijn laatste blog in deze vorm. Als je de Tumult-blog volgt, zul je snel meer lezen over mijn ervaringen en tips. Wil je meer weten over mijn werk? Kijk dan op www.flowhuiswerk.nl.

Misschien vind je dit ook interessant

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Search