De leerling met een label #2: faalangst

Gepubliceerd op: 10 december 2019
Door: Florianne Sollie

Heb je een leerling die liever lui dan moe is? Of eentje die zich helemaal uit de naad werkt? Beiden kunnen last hebben van faalangst. Die eerste leerling wordt misschien liever onverschillig gevonden dan dom; voor hem/haar werkt de faalangst verlammend. Die tweede leerling houdt, ondanks het harde werk, het gevoel dat het nooit genoeg is en krijgt misschien een black-out op de toets. Faalangst herken je dus niet altijd meteen, ook niet aan de resultaten. Naar schatting heeft een op de tien leerlingen er last van, dus ze zitten ook in jouw klassen. Soms weet je het, soms weet je het niet, en soms vermoed je faalangst bij leerlingen. Hoe help je ze toch een beetje op weg?

Als je het weet

Soms weet je van een leerling dat hij of zij faalangst heeft. Wellicht weet je er zelf veel van en herken je het bij leerlingen, of misschien hebben leerlingen je verteld dat ze ermee worstelen. Over het algemeen helpt het om de leerling rustig te benaderen. Als de leerling roept ‘het gaat nooit lukken’, gelooft de leerling dat écht. Als jij dan goedbedoeld terugroept ‘Aaaah joh, wat een flauwekul, je kunt het best!’ voelt de leerling zich vooral onbegrepen. Blijf dus kalm en luister naar de leerling.

Ik leg mijn leerlingen altijd uit dat gevoelens voortkomen uit gedachtes. Als je de hele dag tegen jezelf zegt ‘ik kan het niet, het lukt met niet, het gaat vast weer mis, ik ben niks waard’, dan is het eigenlijk geen wonder dat je je gestrest voelt. Ik ga niet met leerlingen in discussie over de waarheid of onwaarheid van hun gedachten. Ik help ze andere gedachten te bedenken waar ze óók in geloven, maar die hen wat meer rust geven. Dit zijn vaak gedachten zoals ‘ik ga het gewoon proberen’, ‘een keertje een onvoldoende mag best’, of ‘ik ben er trots op dat ik zo hard heb geleerd’. Deze gedachten geven de leerlingen al een heel ander gevoel.

Als je ziet of weet dat een leerling bij een toets vaak een black-out heeft, zou je kunnen afspreken dat de leerling de toets een dag later opnieuw mag proberen als dat gebeurt, of dat de leerling wat extra tijd krijgt. Dit kan een leerling soms zelfs zoveel rust geven dat een black-out voorkomen wordt.

Als je het niet weet

De kans dat je het altijd weet als een leerling faalangst heeft, is klein. Toch kun je rekening houden met deze leerlingen, ook als je niet zeker weet of ze in je klas zitten. Veel docenten vertellen hun klassen voor toetsen dat de toets heel moeilijk wordt of dat hij vorig jaar slecht gemaakt is. Daarmee hopen ze leerlingen die er met de pet naar gooien, te activeren. Maar niet zelden heb ik op mijn huiswerkinstituut een faalangstige leerling zitten die in huilen uitbarst van de stress omdat een docent maar blijft benadrukken dat er een lastige toets aankomt.

Leerlingen die gewoon lekker puberen en een periode niets uitvoeren, hoor ik daar nooit over. Op hen heeft zo’n opmerking geen enkel effect, maar de faalangstige leerlingen zitten met de (extra) gebakken peren. Als je dus iets algemeens over een toets wilt zeggen, kan dat beter iets zijn wat elke leerling kan motiveren, zoals: ‘Als je netjes je huiswerk maakt en goed oefent met de zelftest, gaat het helemaal goedkomen op de toets.’

Als je het vermoedt

Als ik vermoed dat een leerling last heeft van een vorm van faalangst, breng ik dat altijd ter sprake. Vaak zijn leerlingen al heel opgelucht als ze horen dat ik veel anderen ken die dit ook hebben, en dat er oplossingen voor zijn. Als docent voor de klas heb je vaak geen tijd om de leerling zelf faalangstreductietraining te geven, maar je kunt een leerling altijd doorverwijzen. Soms kan dat binnen de school, maar ook daarbuiten zijn een hoop mogelijkheden. Faalangstreductietrainingen zijn vaak gebaseerd op drie dingen:

  • Het begrijpen van faalangst: hoe werkt het in je hoofd en in je lijf?
  • De gedachten die tot stress leiden vervangen door nieuwe gedachten.
  • Het aanleren van ontspanningsoefeningen.

Elke leerling die je kunt helpen door een training te tippen, is er één! Klik hier voor nog meer tips over omgaan met faalangst in de klas.

In de volgende blog van deze serie vertel ik hoe je kinderen met autisme wat extra kunt ondersteunen in je lessen. Wil je voor die tijd meer weten over mijn werk? Kijk dan op www.flowhuiswerk.nl.

Misschien vind je dit ook interessant

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Search