De docent als mens #7: spelen met de grens tussen werk en privé

Gepubliceerd op: 4 maart 2019
Door: Florianne Sollie

We worstelen allemaal weleens met de balans tussen werk en privé. Vaak praten we over hoe we dit het beste kunnen scheiden, maar is dat wel altijd nodig? In deze blog beschrijf ik de voordelen van werk en privé deels laten overlappen. Ik vertel over de voordelen voor jouzelf, maar vooral ook voor de band met je leerlingen en voor het onderwijs dat je geeft.

Thuis doorwerken in je hoofd

Soms zullen situaties of leerlingen ook in je vrije tijd door je gedachten spelen. Ik vind dat zelf tot op zekere hoogte prettig: als ik even niet hard aan het werk ben maar wel over leerlingen nadenk, komen er soms ineens goede ideeën in me op. Verder kun je thuis af en toe eens lekker wat minder politiek correct zijn. Even stoom afblazen is soms heerlijk en effectief. Daarom neem ik het werk soms bewust mee naar huis – om het daarna kwijt te zijn.

Aan de andere kant slaat het nadenken niet zelden om in echt piekeren. Als ik dit merk, ben ik streng voor mezelf: ‘Nu houd je hierover op, als je er morgenochtend weer over nadenkt, is het vroeg genoeg.’ Waarom? Niet alleen omdat mijn nachtrust ook belangrijk is, maar omdat een leerling geen persoonlijke stress bij mij moet veroorzaken. Op het moment dat je zoiets toelaat, sta je niet meer boven de situatie. De leerlingen hebben echt geen baat bij een docent die zich laat meeslepen in hun moeilijkheden!

Waarom delen met leerlingen?

Je maakt niet alleen keuzes over wat je thuis deelt, maar ook over wat je met leerlingen deelt. Als docent heb je een voorbeeldfunctie: leerlingen kunnen echt tegen je opkijken. Persoonlijke dingen kun je delen om hen een voorbeeld te geven of te inspireren. Ook jij kunt kwetsbaar zijn, ook jij moet soms problemen oplossen en ook jij bent trots als je iets gaafs bereikt. Vertel het dus gewoon als je net trotse tante bent geworden, of als je vandaag een beetje ziekjes bent maar je best voor de leerlingen gaat doen.

Ik bewaak zelf altijd goed waarom ik persoonlijke dingen wil delen. Voel ik vooral zelf de behoefte om erover te praten? Dan doe ik het niet. Leerlingen zijn niet mijn vrienden en niet mijn therapeuten. Je gebruikt de leerlingen natuurlijk ook niet om je frustraties te uiten over slingerende sokken in huis of ruzie over een erfenis. Daar kunnen ze helemaal niets mee. Wil ik leerlingen laten merken dat ik echt begrijp waar ze het over hebben? Dan noem ik bijvoorbeeld weleens dat mijn ouders vroeger ook vaak ruzie hadden, en dat ik snap hoe naar dat is. Vervolgens breng ik de focus meteen weer terug naar de situatie van de leerling.

Wat mogen leerlingen weten?

Als je redenen om iets met leerlingen te delen de juiste zijn (bijvoorbeeld inspireren of begrip tonen), is er nog een tweede bewakingspoort waar de informatie langs moet. Wat deel je inhoudelijk met leerlingen? Wat mij betreft alles wat je ze kunt vertellen zonder de emotionele controle kwijt te raken.

Zoals ik in deze blog al vertelde, hebben leerlingen behoefte aan een vorm van stabiel leiderschap. Dus hoewel het een prachtig voorbeeld voor hen is als je je kwetsbaar opstelt (‘Jongens, ik ben vandaag een beetje verdrietig, want mijn hond is gisteren overleden.’), is het niet wenselijk dat je voor de klas in huilen uitbarst. Voel je de tranen prikken, vertel het dan liever niet, of later. Hetzelfde geldt natuurlijk voor leuke dingen: je kunt vertellen dat je ontzettend blij bent met je nieuwe tuin, maar verlies jezelf niet in het enthousiasme. Dan loop je het risico dat je te lang over jezelf praat en de leerlingen juist van je vervreemdt.

Wat betreft meer algemene privézaken: natuurlijk mogen je leerlingen weten welke sporten je beoefent, van welke muziek je houdt, en naar welk land je op vakantie gaat! Zolang je dat zelf prettig vindt om te delen, natuurlijk. Ik zou er nooit een langdradig college van maken, maar het is zowel voor jou als voor de leerlingen ontzettend leuk om raakvlakken te vinden of juist te discussiëren.

Pas geleden gaf mijn collega een examentraining op mijn huiswerkinstituut. De leerlingen en hij hebben in de pauzes genoten van, en zich verbaasd over, hun gedeelde liefde voor hiphop. Ikzelf heb vorig jaar een steengoede Turkse serie aangeraden gekregen van leerlingen, die ik anders nooit gevonden zou hebben en voor geen goud had willen missen. Andersom heb ik laatst voor een leerling een hele lijst klassieke pianomuziek opgeschreven. Ze vond wat ik draaide altijd zo mooi, maar kon de muziek zelf nergens vinden. Dus: deel, inspireer en laat je inspireren. Zowel jijzelf als de leerling hebben baat bij fijn, gelijkwaardig contact. Zo blijven jullie allebei gemotiveerd om je best (voor elkaar) te doen.

Mijn volgende blog wordt onderdeel van een nieuwe serie over leerlingen in de puberleeftijd: Mythes en misverstanden over pubers. Wil je voor die tijd meer weten over mijn werk? Kijk dan op www.flowhuiswerk.nl.

Misschien vind je dit ook interessant

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Search